-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 3
Yapay Zekanın (YZ) Özerkliği ve İnsanların Rolü Soru 3: YZ aynı şekilde kendini özerk bir konuma getirebilir mi? Mesela hangi konuda eğitim ihtiyacı olduğunu kendisi belirleyip YZ’ yi oluşturan yazılımı uygun gördüğü…
-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 2
Yapay Zekanın Artıları Ve Eksileri SORU 2: Merhaba DeepSeek İnsanların ekseriyeti Yapay Zeka (YZ) uygulamalarına endişe, kaygı ve korku ile yaklaşıyorlar. İnsanların en büyük korkusu ise YZ’nın bir çok işyerini ve çalışanları istihdamını…
-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 1
Yapay Zekanın İnsanlarla Tecrübeleri Bugün size DeepSeek yapay zekadan, ocak 2022’de yazdığım, Gündem Arşivi’nde yayınlanmış Bir Android İle Sohbet kurgumla ilgili, Deep Think (R1) yöntemini kullanarak, yorumlar yapmasını talep ettim. Sohbetin gidişatı: SORU…
-
Gözyaşlarının Sessiz Tanığı – Sessiz Çığlıklar
Eski Güçlü Babam Ahmet, 60 yaşında, hayatının büyük kısmını çalışarak ve ailesine bakarak geçirmiş bir adamdı. Babası Hasan, 86 yaşında, güçlü ve kararlı bir adam olarak biliniyordu. Ancak Alzheimer hastalığı, Hasan’ın zihnini ve…
-
Benim Bilgilerim Kime Ait
Benim Bilgilerim Kime Ait Senaryo Bir güvenlik kamerasının gözünden bir süpermarket kasasını görüyoruz. Bir kadın müşteri kartını kasanın arkasındaki çalışana uzatıyor. Aynı anda garip bir uğultu duyuyoruz. Anlatıcı: Müşteri kartı mı kullanıyorsun? Kasiyer kartı…
-
Birgen – Değişik Bir İnsan Modeli
Birgen, genetik desenleme ile sağlanmış özel yeteneklere sahip bir kız çocuğuydu. Ancak bu yetenekleri ona, sosyalleşme konusunda büyük problemler yaşatıyordu. Henüz 11 yaşında olmasına rağmen, boyu 1 metre 75 santimetre olan Birgen, akademik…
-
Hüdaverdi Almaz’ın yaşadığı çok sakin bir gün
Otuz beş yaşındaki Hüdaverdi Almaz, dün akşam bir arkadaşının doğum gününü kutlamak için, onunla ve diğer davetlilerle, yemeğe gitti. Doğum günü kutlamasından gece yarısı ayrılıp taksi ile eve geldi. Taksi ile eve giderken…
-
#GeleceğinTrendleri: Dilbilgisi genetik ile ilişkilidir
Bir araştırma ekibi, 14 Asya popülasyonundan genomları, dilleri ve müzik parçalarını analiz etti. Dilbilgisi müşterek tarihi en iyi şekilde yansıtıyordu. Charles Darwin’in görüşüne göre, genler ve kültür benzer bir şekilde gelişir: her ikisi…
-
#GeleceğinTrendleri: Evrimde erkekler feda edilen bir piyon mudur?
Erkek cinsi zararlı mutasyonları yok etmeyi kolaylaştırabilir Neden bazı hayvanlar gibi aseksüel olarak değil de seks yoluyla ürüyoruz? Araştırmacılar şimdi bu soruya bir cevap bulmuş olabilir. Buna göre, erkek cinsiyet, her şeyden öncelikli…
-
Bir İnsanın Kaç Arkadaşı Olabilir?
Birinin etrafında ne kadar insan topladığı bir karakter meselesi gibi görünüyor. Biri neredeyse bütün şehri tanıyor ve her on metrede bir, bir tanıdıkla sohbet etmeden ilerleyemiyor. İki veya üç yakın sırdaş diğeri için…
-
Kum Taneleri
Henüz 2003 senesinde, ben daha 39 yaşımda iken Almanya’da tanıştığım arkadaşım Osman’ın bana gönderdiği bir mektubu size aktarmak istiyorum. Ömrümün ortasında tanışmış olsak bile onunla benzer hatta eşit şeyleri yaşadığımızı fark ettik ve…
-
#GeleceğinTrendleri: Akıllı köpekler insanların ne zaman yalan söylediğini bilirler
Köpeğin yalan söylediğini biliyor! İnsanın en iyi arkadaşı yalan söylediğini anlar mı? 260 dört ayaklı arkadaşla yapılan bir araştırma köpeklerin ne kadar zeki olabildiğini gösterdi. Köpekler akıllı mı? Bu araştırıldı! Viyana Üniversitesi’nden araştırmacılar,…
-
#GeleceğinTrendleri: Güneş panelleri yeni malzeme karışımı ile bin kat güç sağlıyor
Alman güneş enerji branşı bir süredir yerinde saysa bile, fotovoltaik, CO2 emisyonlarını azaltma yolunda hala önemli bir yapı taşıdır. Buna istinaden teknoloji ve bilim güneş panellerine hala yatırım yapmaya devam ediyor, örneğin…
-
#GeleceğinTrendleri: Topraktaki mikroplastikler üzerinde patojen mantarlar
Doğada altı milyar tondan fazla plastik var. Plastik yerin içinde hareket eder, denizde sürüklenir, yağmurla yağar, soluduğumuz havada uçar. Ama bizi zehirlemez – dünya onu kendi döngülerine dahil eder. Topraktaki mikroplastik partiküller sadece…
-
#GeleceğinTrendleri: Petrol üreten algler keşfedildi
Dicrateria fitoplankton, benzinden ağır yağa kadar hidrokarbonlar üretiyor Heyecan verici bulgu: Araştırmacılar, Kuzey Kutup Denizinde biyolojik petrol üretebilen ilk organizmayı keşfettiler. Tek hücreli deniz yosunu Dicrateria, on ila 38 karbon atomu uzunluğunda doymuş…
-
Bir Android ile Sohbet
Bu akşam, çok uzun yıllar sonra ilk defa bir birahaneye girdim. Neden bilmiyorum ama bugünkü yürüyüşümde birden karşıma çıkınca, beni bir merak sardı ve içeri girdim. İçerisi fazla kalabalık değildi. Tezgâhın önündeki iskemlelerden…
-
#GeleceğinTrendleri: Bağışıklık sistemi – vücudun kendi “katil temizlik maddesi”
Araştırmacılar, hücrelerin istilacı bakterilere karşı bir tür deterjanla saldırdığını bildiriyor: Araştırmalara göre, deterjanların yağ lekelerini çıkarmasına benzer şekilde, APOL3 adlı protein de patojenlerin kabuklarındaki lipidleri çözüyor ve onları öldürüyor. Bilim insanları, hücrelerin silah…
-
#GeleceğinTrendleri: Tırtıl saldırısı! Domatesler elektrikle alarm veriyor
Biyologlar, meyvelerin bir tür “bitki sinir sistemine” bağlı olduğunu bildiriyor: Domatesler tırtıllar tarafından yenmeye başlandığında, ana bitkilere elektriksel uyarı sinyalleri gönderirler; bu yapay zeka kullanılarak yapılan tepki analizi ile ortaya çıktı. Sinyal iletimi,…
-
#GeleceğinTrendleri: İklim değişikliği – uyarıcı “kelebek termometresi”
İklim değişikliğinin hayvansal bir işareti: Araştırmacılar, ısınmanın sadece termometrelerdeki göstergeleri değil, aynı zamanda kelebekleri de yükselttiğini bildiriyor. Araştırmaları, Alp gün-kelebeklerinin yerleşim bölgesi 60 yıl içinde 300 metre yukarıya kaydığını gösteriyor. İklim değişikliğinin diğer…
-
Bedenin sinyalleri: Göz teması – Gözler bin kelimeden fazlasını söyler
İki insan birbirinin gözlerinin içine baktığında ne olur? Ve dolaşan bakışlar neyi ortaya çıkarır? Psikoloji ve beyin araştırmaları ruha pencereler açıyor. 2010 baharında bir gün. Sanatçı Marina Abramović, New York Modern Sanat Müzesi’ndeki…
-
Bedenin Sinyalleri: Sempati – Kim kimi sever?
Bazı insanları hemen severiz. Başkalarına tahammül edemiyoruz. Psikolojik deneyler, yabancıları saniyeler içinde nasıl yargıladığımızı ve bu sürede nelerden etkilendiğimizi gösteriyor. Ekranda bir adamın yüzü görülüyor. Doğrudan kameraya bakıyor; siyah arka plana karşı kafası…
-
Bedenin sinyalleri: Sosyal algı – Sesler nasıl etkiler
Bir ses az çok yetkin, çekici veya güvenilir gelebilir. Bu tür izlenimler genellikle doğru mudur? Ve bir sesten neler duyulabilir? Açık plan bir kompartımanda bir tren yolculuğunda, bir basın ürününde sayfaları çeviririz veya…
-
Bedenin sinyalleri: Interosepsiyon – Vücudun içinden gelen sinyaller
Vücudun içinden gelen sinyaller[1] Beyin, günün her saatinde organlardan ve vücudun diğer bölümlerinden mesajlar alır – çoğunlukla bunlar bizim bilincimize ulaşmaz. Anksiyete, yeme bozuklukları ve depresyon durumlarında ise bu özalgı sıklıkla bozulur. Aralık…
-
Ateşin Sahipleri
Bir gün akşam karanlığında kabileden birkaç kişi ateşin başında oturuyorduk. Uzun ve yorucu bir gün geçirmiştik. Vadide ne bulabildiysek avlandık ve tanıdığımız bitkilere rastladığımız zaman onların yapraklarını, meyvelerini veya köklerini taşıyabildiğimiz kadar çok…
-
Bedenin sinyalleri: Vücut kokusu
Burada tehlike kokusu var Tehditler koklanabiliyor; aynı köpek kakası, bozulmuş yiyecek, korku veya hastalık gibi. Bu felakete karşı koruyabilir. Ama bir kokuyu sevip sevmediğiniz ise öğrenilmiştir. Kızıl hastalarının nefesi küflü kokar, kolera hastalarının…
-
Bedenin sinyalleri: Beden dili – Jestler ne anlatıyor
Takım toplantısı: bir meslektaş başını kaşıyor, bir diğeri sürekli ayaklarını sallıyor ve bir meslektaş düşünceli bir şekilde bir tutam saçı parmağının etrafında kıvırıyor. İster el ile ister ayakla: Çoğu durumda bu tür hareketler…
-
#GeleceğinTrendleri: 5G burada – şimdi 6G geliyor
5G burada – şimdi yükseltme geliyor: 6G için 700 milyon Avro araştırma bütçesi Daha yüksek, daha hızlı, daha ileri – dijital dünyanın sloganı budur. Topu sürekli takip etmeyen ve mümkünse bir ayağı…
-
#GeleceğinTrendleri: Geleceğin gıdası denizden gelecek
Geleceğin gıdası denizden gelecek: denizanası cipsleri, deniz hıyarı çorbası ve yeşil havyar Dünya nüfusu hızla artıyor, 2050 de dünyada yaklaşık 10 Milyar yaşaması bekleniyor. Aynı zamanda verimli topraklar, tatlı su ve gübre azalıyor.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Bilim ve Teknik, Fizik, Kimya, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Bakteriler, elektrikli araç akülerinden değerli metalleri ayırabilir
Bugün dünyada 1,4 milyardan fazla araba var ve bu sayı 2036’ya kadar iki katına çıkabilir. Tüm bu arabalar benzin veya dizel yakarsa, iklim sonuçları korkunç olacaktır. Elektrikli arabalar daha az hava kirleticisi yayar…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Matematik, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Geleceğin veri deposu Yapay DNA
Dünyadaki tüm veriler bir kahve tasında? – Yapay DNA ‘da depolanırsa bu mümkün olabilirdi Kalıtsal bilgiler, DNA moleküllerinde, herhangi bir başka depolama cihazında mümkün olandan çok daha uzun ömürlü ve daha yoğun kayıt…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Coğrafya, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Ağaçlandırma Avrupa’da kuraklığı azaltabilir
ETH Zürih’ten iklim araştırmacıları ilk kez Avrupa için gözlemsel verilerle ormanların yağmur oluşumunu desteklediğini gösterdi. Analizleri ayrıca, mevcut kullanılabilecek tarım arazileri ağaçlandırılırsa, Avrupa’daki yağış miktarının yüzde yediden fazla artabileceğini gösteriyor. Ormanların bölgesel iklimi…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Sağlık, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Kestane yaprakları antibiyotik bağışıklığınla mücadeleye yardımcı oluyor
Günümüzde çoğu tedavi yöntemi, bakterileri öldürmeye veya en azından büyümelerini engellemeye dayanmaktadır. Bu aynı zamanda bugün bilinen antibiyotikler için de geçerlidir. Bu şekilde sayısız insan hayatı kurtulmuştur. Ancak, ciddiye alınması gereken bir sorun…
-
#GeleceğinTrendleri: Karbon döngüsü – Her yerde bulunan plastik atık beklenenden daha fazla etkiye sahip olabilir
Plastik adeta her yerdedir. Denizlerde, nehirlerde, yemeklerimizde ve hatta bazen soluduğumuz havada. Everest Dağı’nda ve derin denizlerde plastik atıklar bulunabilir. Plastik büyük ölçüde karbondan oluşur. Bir araştırma ekibi, çevreye salınan bu karbonun etkilerini…
-
#GeleceğinTrenderi: Ağrı tedavisi – beyindeki implant ağrıyı tespit ediyor ve azaltıyor
Doktorlar, doğrudan tanınabilir bir tetikleyici olmadığında deyimsel (idiomatik) ağrıdan bahseder. Bu tür ağrı, genellikle etkilenenler için çok ıstıraplıdır, çünkü tetikleyicinin bilinmeyişi, ağrı hakkında yapılabilecek somut bir şey olmadığı kanısı ile birlikte gelir. New…
-
#GeleceğinTrendleri: Opioidlere alternatif olarak ayçiçeğinden ağrı kesicileri
Opioidler, şiddetli ağrılar için sıkça kullanılan güçlü ağrı kesicilerdir, eğer daha zayıf ilaçlar artık tesir etmezse. Maalesef, yüksek bağımlılık riskleri de var ve ayrıca belirli bir uyuşturucu etkiye sahiptirler. Bu nedenle dünyanın dört…
-
#GeleceğinTrendleri: Avrupa 2050 den sonra sürdürülebilir tarımla beslenebilir
Yapay gübreler olmadan: Avrupa 2050 den sonra sürdürülebilir tarımla beslenebilir Azot bitki büyümesinde önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle, mümkün olan en yüksek verimi sağlamak için yapay azotlu gübrelerin kullanımı tarımda gündemin bir…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Siyaset, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Almanya’da bir ilk – Thüringen Eyaleti, arızalı elektrikli cihazların onarımına para yardımı veriyor
Elektronik atık miktarı tüm dünyada artmaktadır. Çevre açısından bakıldığında, bu oldukça endişe vericidir. Çünkü cihazların çok azı gerçek anlamda geri dönüştürülmektedir. Bunların büyük bir kısmı atık yakma tesislerinde veya çöp depolarında son bulur.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Havacılık – Yüzde 50 biyoyakıt bile uçakların iklim üzerindeki etkisini önemli ölçüde azaltıyor
Biyo-bazlı ve sentetik yakıtlar, hâlihazırda ham petrolden elde edilen kerosene olası alternatifler olarak kabul edilmektedir. Bu tür alternatif yakıtlar ile, uçaklardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltması ve böylece uçuşun CO2 dengesinin iyileştirmesi amaçlanıyor.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 4/4
“Birleşmiş Milletler büyümeyi abartıyor” Viyana Bir Ekim akşamı Wolfgang Lutz, Avusturya Bilimler Akademisi’nin balo salonunda sahneye çıkıyor. Duvarlar: taşan sıva. Tavan: antik tanrılar dünyasının devasa bir tablosu. Işık: sıcak, kristal avizelerden yapılmıştır. Geçmişin…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 3/4
“Önce okul öldü, sonra köy” Güney Kore Kore Yarımadası’nın tam güneyinde, Tamjin Nehri’nin ağzında, Daegu köyünün iki katlı, parlak sarı boyalı ilkokulu duruyor. Binanın önündeki futbol sahası ıssız ve ceza alanlarında yabani otlar…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 1/4
Gelecekte, insanlığın sorunu aşırı nüfus değil nüfus azalması olabilir. Bastian Berbner’e göre, bu sadece hızla yaşlanmaya mağdur olan sanayileşmiş ülkeleri değil, aynı zamanda Afrika gibi dünyanın hala büyüyen bölgelerini de etkileyebilir. Nijerya Erkekler…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 2/4
On bir milyar – maksimum New York Midtown Manhattan’daki bir gökdelenin 19. katında, on iki bilim insanı insanlığın geleceğini öngörebilmek için çalışıyor. Patronları Frank Swiaczny, bir zamanlar Mannheimer Morgen (gazetesi) için fotoğrafçı olan…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Kimya, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Tıp – Bağışıklık sisteminin hedefe yönelik uyarılması sayesinde daha iyi aşılar mümkün mü?
Max Planck Kolloidler ve Arayüzler Enstitüsü’nden kurulmuş bir özel şirket, Cutanos GmbH, ciltteki bağışıklık hücrelerini özel hedeflere uygun olarak ayarlayabilmek için kullanılacak bir yöntem geliştirdi. Bu şekilde çeşitli enfeksiyon ve hastalıklarla hedefe yönelik…
-
#GeleceğinTrendleri: Mutlu ilişkiler – araştırmacılar belirleyici faktörü buluyor
Mutluluğun kaynağı aşk diyenlere cevap: Araştırmacılar, ilişkilerde bizi gerçekten neyin mutlu ettiğini belirliyor Karşılıklı güven, mizah, koşulsuz sevgi veya iyi seks: bunların hepsi insanları ilişkilerde mutlu edebilir. Ancak mutlu çiftleri diğerlerinden ayıran bir…
-
#GeleceğinTrendleri: Yerli halkların beslenme tarzı çevre korumaya hizmet ediyor
Yerli halkların yiyecekleri ile kültürel ilişkileri, daha sürdürülebilir gıda sistemlere geçişimize dâhil edilmelidir. Bu, uzmanların Cuma günü Roma’da sunduğu Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yapılan bir araştırmanın sonucudur. Kaybolmasına izin vermeyin,…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Kimya, Sağlık, Sosyoloji, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Beynin gençleşmesi mi?
Erken çocukluk döneminde beyinde yeni bağlantılar çok kolay oluşur. Artan yaşla birlikte, bu yüksek nöronal plastisite, perinöral ağlar tarafından stabilize edilen uzun süreli bellek uğruna kayboluyor. Araştırmacılar şimdi farelerde nöronal plastisiteyi geri…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Bilim ve Teknik, Coğrafya, Fizik, Sağlık, Sosyoloji, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Yeni veriler gösteriyor – Bu yüzden ağaçlar sadece birkaç günde ve geceleri büyüyor.
Ağaçlar, insanlığa binlerce yıldır önemli hammadde kaynağı olarak hizmet ediyor. Günümüzde iklim değişikliği ile mücadelede doğal CO2 depoları olarak da önemli rol oynuyorlar. Ağaçların büyümesi her iki işlev için de çok önemlidir. Bunun…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Coğrafya, Matematik, Siyaset, Sosyoloji, Toplum
#GeleceğinTrendleri: ABD – Yanlış yüz tanımlama, işsizlik maaşlarının ödenmesini engelliyor
Almanya’da her vatandaşın bir kimlik kartı vardır ve şüphe durumunda kendisini kesin tanımlayabilir. Ancak ABD’de bu genellikle böyle değildir. Devlet yardımı ararken bu bir sorun haline gelebilir. Çünkü birçok eyalet – dolandırıcılık korkusuyla…
-
Richard David Precht hayvan etiği üzerine: Tamamen berbat sebepler
Hayvanlara yaptığımız şey ahlaki olarak haksız ve yanlış – filozofların çoğu bu sonuca varıyor. Siyaset neden daha fazlasını yapmıyor? Uzun zaman evvel politikacılar filozofları dinlerdi. Ve bu durumu da abartmamak lazımdır. Elbette, Aydınlanma…
-
#GeleceğinTrendleri: Su kirliliği – Mini dozlarda psikotrop ilaçlar suda yaşayan hayvanların davranışlarını değiştiriyor
Sudaki kirliliğin olumsuz etki yapması için canlıları öldürmesi veya ciddi şekilde hasta etmesi gerekmez. Gainesville’deki Florida Üniversitesi’nin araştırmacıları, davranış değişikliklerinin bile ekosistem için ölümcül sonuçlar da üretebileceğini belirtiyor. Kerevitlerin (Tatlı su ıstakoz ve…
