#GeleceğinTrendleri: Akıllı köpekler insanların ne zaman yalan söylediğini bilirler

Köpeğin yalan söylediğini biliyor!

İnsanın en iyi arkadaşı yalan söylediğini anlar mı? 260 dört ayaklı arkadaşla yapılan bir araştırma köpeklerin ne kadar zeki olabildiğini gösterdi.

Köpekler akıllı mı? Bu araştırıldı!

Viyana Üniversitesi’nden araştırmacılar, bir çalışmada köpeklerin aldatmacaları tanıyıp tanımadıklarını ve ne ölçüde tanıyabileceklerini sordular. Dört ayaklı arkadaşların gerçekten bir kişinin doğru mu veya yalan mı söylediğine dair bir sezileri olduğunu keşfettiler. Peki, köpekler ne kadar zeki?

Araştırmacılar, insanların ve köpeklerin en az 14.000 yıldır sosyal çevrelerini paylaştıklarını açıklıyor. Bu nedenle köpekler, mukayeseli sosyo-bilişsel yetenekler araştırmaları için iyi bir model türü olabilir. Araştırmacılar, köpeklerin “insanların bazı zihinsel veya psikolojik durumlarına duyarlı” olup olmadığını anlamak istedi.

Deney şu şekildedir

• Üstü kapalı iki kâse vardı: birinin altında mama vardı, diğerinin altında mama yoktu.
• Köpekler bir yabancının (“iletişimci”) önerisine uymak üzere eğitildi: Köpekler, yemek dolu kâseye dokunan, köpeğe bakan ve “Bak, bu çok iyi!” diyen hiç tanımadıkları bir kişinin – ‘iletişimci’nin – önerisine uymayı öğrendiler. O, iki kâseden hangisinin bir mükâfat içerdiğini köpeklere gösterdi.
• Köpekler yabancının tavsiyesine uyunca, mükâfatı aldılar.
• Bu güven sağlandıktan sonra ekip, köpeklerin başka bir kişinin mamayı birinci kâseden ikinci kâseye taşıdığına tanık olmasını sağladı. İletişimciler ya odadaydılar ve geçişe de tanık oldular ya da kısa bir süre yoklardı ve görünüşe göre yemeğin değiştirildiğinin farkında değillerdi. Her iki durumda da iletişimciler daha sonra şimdi boş olan ilk kâseyi tavsiye edeceklerdi.

Deneyin neticesi

Köpeklerin yarısı, iletişimcinin yokluğunda mama farklı bir kaba konulduğunda, iletişimcinin tavsiyesine uymadı. Köpekler artık önerilen kâsenin boş olduğunu biliyorlardı. (False belief Testi)

Köpeklerin üçte ikisi, iletişimci yiyecekteki değişikliği görmesine rağmen yanlış kâseye işaret ettiğinde öneriyi umursamadı. Yani dört ayaklı arkadaşlar, o insanın kendilerine yalan söylediğini fark etti.

Ortak yazar Ludwig Huber New Scientist’e karşı şu açıklamada bulundu: “Göründüğü kadarıyla köpekler iletişimcinin doğru sinyaline uyduklarında, bu yeni kişiye güveniyorlar.

Buna benzer testler daha önce 5 yaşın altındaki çocuklar, Japon makakları veya şempanzeler ile yapılmıştı. Ancak neticeleri farklıydı. İletişimci odada ve geçişe tanık olmasına rağmen ilk (artık boş) kâseyi tavsiye edince, küçük çocuklar ve insan olmayan primatlar, iletişimcinin boş kaba doğru kasıtlı yanıltıcı önerisine daha yüksek oranda itaat etmişti. Huber, bunun nedeni, çocukların ve insan olmayan primatların, iletişimciye kendi gördükleri kanıtlardan daha fazla güvendiklerinden olabilir, diyor.

Biz köpeklerin beş yaşından küçük çocuklar ve maymunlar gibi davranacağını düşündük, ancak şimdi köpeklerin birinin hile yaptığını anlayabileceğini düşünüyoruz. Belki onlar ‘Bu kişi benim bildiklerimi biliyor ve yine de bana yanlış [bilgi] veriyor’ diye düşünüyorlar. Onların bu davranışı kasıtlı yanıltma, yani yalan olarak görmeleri mümkündür”, diyor.

Peki ya güvenen köpekler?

Üçte ikisi yalancı iletişimcinin tavsiyesini umursamasa da, bazı köpekler ona güveniyor. Araştırmaya dâhil olmayan Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Monique Udell: “Bu çalışma bize köpeklerin bizi yakından izlediğini, sosyal sinyallerimizi aldığını ve resmi eğitim bağlamlarının dışında bile sürekli olarak bizden bir şeyler öğrendiğini hatırlatıyor ve köpeklerin sosyal bilgileri nasıl işlediği hakkında çok şey gösterebilecek” diyor.

“Köpeklerin hipersosyal olduğuna dair hem genetik hem de davranışsal kanıtlar var. Bu da birçok köpeğin sosyal uyarılara aldırmamakta zorlandığı anlamına geliyor, başka bir çözüm daha faydalı olsa bile. Azınlıkta olsalar bile, köpeklerin yalancıya itaat etmesi, bu davranışın gerçekte ne sıklıkla yapıldığına dair çarpıcı bir örnektir.” , diyor Monique Udell.

Sonuç: Çalışmanın gösterdiği şey şudur

Araştırma, dört ayaklı arkadaşların yalan söyleyen insanları tanıyabildiğini gösteriyor. Bu sadece köpeklerin ne kadar zeki olabileceğini değil, aynı zamanda onların ne kadar hipersosyal olduklarını da gösteriyor.

Bu yazı tweet zinciri olarak da yayınlandı:

#GeleceğinTrendleri
Akıllı köpekler insanların ne zaman yalan söylediğini bilirler

İnsanın en iyi arkadaşı yalan söylediğini anlar mı? 260 dört ayaklı arkadaşla yapılan bir araştırma köpeklerin ne kadar zeki olabildiğini gösterdi. pic.twitter.com/0n93AsUvTm

— @KpaxN (@kpaxn) August 13, 2021

Nizamettin Karadaş

Kaynaklar:
futurezone.de ,03.08.2021
Araştırma: “Dogs follow human misleading suggestions more often when the informant has a false belief (21.07.2021 in The Royal Society Publishing), New Scientist