#GeleceğinTrendleri: Karbon döngüsü – Her yerde bulunan plastik atık beklenenden daha fazla etkiye sahip olabilir

Plastik adeta her yerdedir. Denizlerde, nehirlerde, yemeklerimizde ve hatta bazen soluduğumuz havada. Everest Dağı’nda ve derin denizlerde plastik atıklar bulunabilir. Plastik büyük ölçüde karbondan oluşur. Bir araştırma ekibi, çevreye salınan bu karbonun etkilerini inceledi ve endişe verici sonuçlara ulaştı.

Plastik ve karbon döngüsü

Norteastern Üniversitesi’nden Profesör Aaron Stubbins, Dünya’nın karbon döngüsü üzerine dersler tasarlarken, plastikler ile küresel karbon döngüsüne kattığımız karbon miktarını daha yakından incelemeye karar verdi. Sonuçlar onu şaşırttı. “Bazı çevrelerde, artık plastiklerin karbon miktarında belirgin payı olduğu barizdi. Stubbins, “Bazı ekosistemlerde doğal karbon kadar plastik karbon var” diyor.

Bu nedenle araştırmacı, hesaplamalarını doğrulamak ve ortaya çıkan sonuçları tartışmak için plastik ve tortu döngülerini araştıran meslektaşlarına başvurmaya karar verdi. Böylece nihayet küresel plastik-karbon döngüsü hakkında kaba bir fikir oluştu. Stubbins, hesaplamalarının sonuçlarını Science dergisinde yayınladı.

Stubbins, sonuçlarını “Doğal karbon döngüsünün yanına yeni bir maddi plastik karbon döngüsü ekledik” diye açıklıyor. Bunun kesin sonuçları hala büyük ölçüde bilinmiyor, ancak plastiklerin döngüye kattığı karbon miktarı canlıları, ekosistemleri ve hatta küresel iklimi etkileyebilecek bir kademeli etki üretebilir.

Plastik iklimi bile nasıl etkileyebilir?

Plastikten gelen karbon, kendini çeşitli ekosistemlerde gösteriyor. Bu, özellikle subtropikal okyanuslarda mevcut akım girdaplarının yüzey suyunda fark edilir. Okyanusun bu bölgelerinde aslında karbon kıttır, bu nedenle yapay olarak eklenen karbonun önemli bir etkisi olabilir.

Plastikten gelen karbonun iklimi etkilemesi bile düşünülebilir. Atmosfer ve okyanuslar arasındaki madde alışverişi büyük oranda üst su katmanları üzerinden gerçekleşir. Stubbins, değiştirilen aerosoller ve gazların atmosferin kimyasını etkileyebileceğini ve dolayısıyla iklimi de değiştirebileceğini açıklıyor. Araştırmacı, “Yani, denizin yüzeyindeki o belirli katmanda yüksek yoğunlukta plastik var ise, o zaman bunun alt atmosfer için tesirleri olabilir” diye açıklıyor.

Plastik Dünyayı değiştiriyor

Doğal karbon döngüsünü ve iklim değişikliğini anlamaya çalışan bilim insanları için Stubbins’in çalışma sonuçları önemli olabilir. “Yalnızca doğal organikleri ölçtüğümüzü düşünüyoruz ve bu nedenle aynı anda plastikleri de ölçüyorsak, bu verilerimizi çarpıtıyor. Bu nedenle, numunelerimizde plastik olabileceğinin farkında olmamız gerekiyor, özellikle bu sistemlerde,” diye sözüne devam etti Stubbins.

Plastiklerin dünyanın doğal sistemlerini nasıl etkilediği konusunda hala öğrenilecek çok şey var. Örneğin, denizlere atılan plastiklerin dünyadaki tortu akışlarını nasıl etkilediği hala büyük ölçüde belirsizdir.  Northeastern Üniversitesi’nden Samuel Muñoz, “Çökeltinin çevrede nasıl hareket ettiğini anlamak için bir asırdan fazla zaman harcadık. Ve şimdi, bazı yerlerde oldukça önemli olan bu tamamen farklı malzeme var. Ancak onları hareketlendiren mekanizmalar farklı olacaktır. Bazen batmak yerine yüzer. Bazen daha kolay havada süzülebilir. Bazen bir su sütununda tortu kadar kolay yerleşmez”, diye açıklıyor. Muñoz, Stubbins’in çalışmalarını dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları için bir “harekât çağrısı” olarak tanımlıyor. Plastiğin yaşadığımız dünyayı nasıl değiştirdiğini bulmak son derece önemlidir.

Bu yazı tweet zinciri olarak da yayınlandı:

Nizamettin Karadaş

Kaynaklar:

Northeastern University basın bildirisi

trendsderzukunft.de 09.07.2021