Bilim
- Bilim, Bilim İklim, Coğrafya, Ekoloji, Güncel - Aktüalite, Gündem Arşivi Klasikleri, Prof. Dr. Murat Türkeş'ten Hava ve İklim Farkındalığı için Bilgi Aktarımları, Toplum
Kanal İstanbul Projesinin İstanbul ve Çevresindeki Öngörülen Bazı Olası Olumsuz Etkileri
Kanal İstanbul Projesinin İstanbul ve Çevresindeki Öngörülen Bazı Olası Olumsuz EtkileriProf. Dr. Murat Türkeş Son günlerde, Sazlıdere Baraj Havzası koruma kuşağı içinde yapılmaya başlanan -Arap medyasında da etkili tanıtımı yapılan- büyük…
-
İstanbul Depremi: 6.2’lik Gerçeklik ve Afet Yönetimindeki Kırılmalar
Hiç süslü cümlelere gerek yok. 6.2’lik İstanbul Depremi, bütüncül ve önleyici bir afet risk yönetimi döngüsünün yalnızca bazı bileşenleri açısından değerlendirildiğinde dahi çok yaşamsal eksikleri ve acı gerçekleri açığa çıkardı. Hepsi değil, ama…
-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 3
Yapay Zekanın (YZ) Özerkliği ve İnsanların Rolü Soru 3: YZ aynı şekilde kendini özerk bir konuma getirebilir mi? Mesela hangi konuda eğitim ihtiyacı olduğunu kendisi belirleyip YZ’ yi oluşturan yazılımı uygun gördüğü…
-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 2
Yapay Zekanın Artıları Ve Eksileri SORU 2: Merhaba DeepSeek İnsanların ekseriyeti Yapay Zeka (YZ) uygulamalarına endişe, kaygı ve korku ile yaklaşıyorlar. İnsanların en büyük korkusu ise YZ’nın bir çok işyerini ve çalışanları istihdamını…
-
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 1
Yapay Zekanın İnsanlarla Tecrübeleri Bugün size DeepSeek yapay zekadan, ocak 2022’de yazdığım, Gündem Arşivi’nde yayınlanmış Bir Android İle Sohbet kurgumla ilgili, Deep Think (R1) yöntemini kullanarak, yorumlar yapmasını talep ettim. Sohbetin gidişatı: SORU…
-
Değişime Ayak Uydurabiliyor Musunuz?
Çağımızın değişim hızı, bireylerin ve toplumların uyum sağlama kapasitesini zorlayan bir noktaya ulaştı. Bilgi üretimi ve yayılımı, hiç olmadığı kadar hız kazandı. Artık yeni bir teknoloji ya da bilimsel gelişme, henüz sindirilmeden bir…
-
Homo sapiens’in iki eski akrabası olan Homo erectus ve Paranthropus boisei’nin yolları 1,5 milyon yıl önce kesişmiş olabilir mi? – Prof. Dr. Murat Türkeş
Önce özetini Nature.com’da (1) okuduğum, 28 Kasım 2024’te ünlü bilim dergisi Science’ta yayınlanan (2) “Footprint evidence for locomotor diversity and shared habitats among early Pleistocene hominins” (Erken Pleyistosen homininleri arasında lokomotor çeşitliliği ve…
-
Küçük Şeylerin İnanılmaz Tuhaflığı
Büyük olaylar ve devasa fikirler tarih kitaplarında yer bulurken, hayatın derin anlamı genellikle göz ardı edilen küçücük şeylerin içinde gizlidir. Antik filozofların gözlemlerinden modern bilimin keşiflerine kadar, küçük şeyler her zaman insan aklını…
-
Dünya Barış Günü’nde Coğrafya ve Çevreye Dost Bir Barış Kültürünün Geliştirilmesi Olanaklı mıdır?
Birleşmiş Milletler’in (BM) 2024 Uluslararası Barış Günü temasının, “Barış Kültürünü Geliştirmek” olarak belirlendiğini görüyoruz. Bana göre, hükümetleri, uluslararası toplumu ve sivil toplumu, açlık, yoksulluk, sömürü, zorunlu insan hareketleri, çevresel ve iklimsel göçler, ırkçılık…
-
İklim Krizi, Aşırı Hava Olayları
Bu yazımın konusu gerek ülkemiz gerekse tüm dünya için çok büyük tehlike; iklim krizi, aşırı hava olayları ve buna bağlı olarak su krizi ve gıda krizi küresel açlık ve yaşam mücadelesi veren ülke…
-
Yaşamın Kaynağı: Evrim mi, Yaratılış mı? (2. Bölüm)
Evrim Yanılgısı Bilindiği gibi Charles Darwin tarafından ortaya atılan Evrim Teorisi, canlıların ilkel türlerden gelişmiş türlere doğal seleksiyon ve mutasyon gibi evrim mekanizmaları sayesinde kademe kademe evrildiğini iddia eder. Ortama en iyi uyum…
-
Yaşamın Kaynağı: Evrim mi, Yaratılış mı? (1. Bölüm)
Gözle görülemeyecek küçüklükteki tek bir hücreden tutun da devasa büyüklükteki evrenin en uç noktasına kadar her şey, kusursuz bir denge ve akıl almaz sistemlerle donatılmıştır. Böylesine kusursuz bir evreni ve içindeki kompleks sistemlerle…
-
Sibernetik Kesişmeler – İlhan Soytürk
Bir önceki yazımın konusu olan kitap için “daha önce değinmediğim bir tür”demiştim. Bugünkü kitabım da böyle. Çocuk romanı diyen de olabilir, gençlik romanı da. Bana göre eğitici ama bir o kadar da eğlendirici…
-
Türk İnsanlarının Uluslararası Düzeydeki Üstün Başarıları…
Bugünkü yazıma büyük önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Cumhuriyetin 10. yılındaki sözlerini hatırlatarak başlıyorum. Büyük önderimiz O gün: “Türk milletinin karakteri yüksektir Türk milleti çalışkandır, Türk Milleti zekidir, Türk milletinin bir başka niteliği de…
-
Ateist Felsefenin Çöküşü ve Alice Harikalar Diyarında
Adnan Hocacıların, “ateizm” ve “Darwinizm” eleştirisi özelinde; doğadaki “akıllı tasarım” ve “yaratılış” başta olmak üzere hararetle savundukları görüşlerini ortaya koydukları 2003 yapımı “Ateist Felsefenin Çöküşü” adlı belgesel, basit bir dini belgesel olmanın ötesinde,…
-
Bilim İnsanlarımızın Öldürülmesi, Bilim Katilleri, Uluslararası Siyasi Cinayetler…
Bilim insanlarımızın öldürülmesi, a) Yıl 2007… Isparta’da bir uçak kazası; Uçakta çok önemli bilim insanlarımız var Türkiye’nin nükleer enerji uzmanları şaibeli bir kazada onları kaybettik. Görevleri ülkemizde en çok bulunan Toryum madeninden enerji…
-
5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde Yerküremiz ‘Tek Dünya’
Geldiğimiz noktada yapılacakların başında, yaşadığımız Dünya’ya, biyosfere, doğaya, ormanlara, denizlere, göl ve akarsulara, kuşlara, böceklere, sürüngenlere, bitkilere, kısaca tüm canlılara ve ortamlarına başka bir felsefeyle, başka bir dünya görüşü ve anlayışı ile bakılması…
-
Transhümanizm çağı: Üst İnsan mı oluyoruz?
İnsanlık tarihimiz, bugüne dek her türlü badireler atlatarak; önceleri hayatta kalma güdüsüyle daha sonra alet yaparak ve en sonunda doğaya hükmederek muhtelif yollardan geçip sürekli bir gelişme göstermiştir. Bu gelişme duracak gibi de…
-
#GeleceğinTrendleri: Dilbilgisi genetik ile ilişkilidir
Bir araştırma ekibi, 14 Asya popülasyonundan genomları, dilleri ve müzik parçalarını analiz etti. Dilbilgisi müşterek tarihi en iyi şekilde yansıtıyordu. Charles Darwin’in görüşüne göre, genler ve kültür benzer bir şekilde gelişir: her ikisi…
-
#GeleceğinTrendleri: Evrimde erkekler feda edilen bir piyon mudur?
Erkek cinsi zararlı mutasyonları yok etmeyi kolaylaştırabilir Neden bazı hayvanlar gibi aseksüel olarak değil de seks yoluyla ürüyoruz? Araştırmacılar şimdi bu soruya bir cevap bulmuş olabilir. Buna göre, erkek cinsiyet, her şeyden öncelikli…
-
Bir İnsanın Kaç Arkadaşı Olabilir?
Birinin etrafında ne kadar insan topladığı bir karakter meselesi gibi görünüyor. Biri neredeyse bütün şehri tanıyor ve her on metrede bir, bir tanıdıkla sohbet etmeden ilerleyemiyor. İki veya üç yakın sırdaş diğeri için…
-
#GeleceğinTrendleri: Akıllı köpekler insanların ne zaman yalan söylediğini bilirler
Köpeğin yalan söylediğini biliyor! İnsanın en iyi arkadaşı yalan söylediğini anlar mı? 260 dört ayaklı arkadaşla yapılan bir araştırma köpeklerin ne kadar zeki olabildiğini gösterdi. Köpekler akıllı mı? Bu araştırıldı! Viyana Üniversitesi’nden araştırmacılar,…
-
#GeleceğinTrendleri: Güneş panelleri yeni malzeme karışımı ile bin kat güç sağlıyor
Alman güneş enerji branşı bir süredir yerinde saysa bile, fotovoltaik, CO2 emisyonlarını azaltma yolunda hala önemli bir yapı taşıdır. Buna istinaden teknoloji ve bilim güneş panellerine hala yatırım yapmaya devam ediyor, örneğin…
-
Atatürk ve Biyoyakıt
Mustafa Kemal ATATÜRK 88 Yıl Önce Biyoyakıt Teknolojisini Kullanıyordu; Mustafa Kemal ATATÜRK 88 yıl Önce Biyoyakıt Teknolojisini Kullanıyordu. Devlet Planlama Teşkilatı uzmanlarından Emrah Hatunoğlu’nun hazırladığı “Biyoyakıt Teknolojilerinin Tarım Sektörüne Etkileri” tez, “çağın yakıtı”…
-
#GeleceğinTrendleri: Topraktaki mikroplastikler üzerinde patojen mantarlar
Doğada altı milyar tondan fazla plastik var. Plastik yerin içinde hareket eder, denizde sürüklenir, yağmurla yağar, soluduğumuz havada uçar. Ama bizi zehirlemez – dünya onu kendi döngülerine dahil eder. Topraktaki mikroplastik partiküller sadece…
-
#GeleceğinTrendleri: Petrol üreten algler keşfedildi
Dicrateria fitoplankton, benzinden ağır yağa kadar hidrokarbonlar üretiyor Heyecan verici bulgu: Araştırmacılar, Kuzey Kutup Denizinde biyolojik petrol üretebilen ilk organizmayı keşfettiler. Tek hücreli deniz yosunu Dicrateria, on ila 38 karbon atomu uzunluğunda doymuş…
-
Bir Android ile Sohbet
Bu akşam, çok uzun yıllar sonra ilk defa bir birahaneye girdim. Neden bilmiyorum ama bugünkü yürüyüşümde birden karşıma çıkınca, beni bir merak sardı ve içeri girdim. İçerisi fazla kalabalık değildi. Tezgâhın önündeki iskemlelerden…
-
#GeleceğinTrendleri: Bağışıklık sistemi – vücudun kendi “katil temizlik maddesi”
Araştırmacılar, hücrelerin istilacı bakterilere karşı bir tür deterjanla saldırdığını bildiriyor: Araştırmalara göre, deterjanların yağ lekelerini çıkarmasına benzer şekilde, APOL3 adlı protein de patojenlerin kabuklarındaki lipidleri çözüyor ve onları öldürüyor. Bilim insanları, hücrelerin silah…
-
#GeleceğinTrendleri: İklim değişikliği – uyarıcı “kelebek termometresi”
İklim değişikliğinin hayvansal bir işareti: Araştırmacılar, ısınmanın sadece termometrelerdeki göstergeleri değil, aynı zamanda kelebekleri de yükselttiğini bildiriyor. Araştırmaları, Alp gün-kelebeklerinin yerleşim bölgesi 60 yıl içinde 300 metre yukarıya kaydığını gösteriyor. İklim değişikliğinin diğer…
-
Bedenin sinyalleri: Göz teması – Gözler bin kelimeden fazlasını söyler
İki insan birbirinin gözlerinin içine baktığında ne olur? Ve dolaşan bakışlar neyi ortaya çıkarır? Psikoloji ve beyin araştırmaları ruha pencereler açıyor. 2010 baharında bir gün. Sanatçı Marina Abramović, New York Modern Sanat Müzesi’ndeki…
-
Bedenin Sinyalleri: Sempati – Kim kimi sever?
Bazı insanları hemen severiz. Başkalarına tahammül edemiyoruz. Psikolojik deneyler, yabancıları saniyeler içinde nasıl yargıladığımızı ve bu sürede nelerden etkilendiğimizi gösteriyor. Ekranda bir adamın yüzü görülüyor. Doğrudan kameraya bakıyor; siyah arka plana karşı kafası…
-
Bedenin sinyalleri: Sosyal algı – Sesler nasıl etkiler
Bir ses az çok yetkin, çekici veya güvenilir gelebilir. Bu tür izlenimler genellikle doğru mudur? Ve bir sesten neler duyulabilir? Açık plan bir kompartımanda bir tren yolculuğunda, bir basın ürününde sayfaları çeviririz veya…
-
Bedenin sinyalleri: Vücut kokusu
Burada tehlike kokusu var Tehditler koklanabiliyor; aynı köpek kakası, bozulmuş yiyecek, korku veya hastalık gibi. Bu felakete karşı koruyabilir. Ama bir kokuyu sevip sevmediğiniz ise öğrenilmiştir. Kızıl hastalarının nefesi küflü kokar, kolera hastalarının…
-
Bedenin sinyalleri: Beden dili – Jestler ne anlatıyor
Takım toplantısı: bir meslektaş başını kaşıyor, bir diğeri sürekli ayaklarını sallıyor ve bir meslektaş düşünceli bir şekilde bir tutam saçı parmağının etrafında kıvırıyor. İster el ile ister ayakla: Çoğu durumda bu tür hareketler…
-
#GeleceğinTrendleri: 5G burada – şimdi 6G geliyor
5G burada – şimdi yükseltme geliyor: 6G için 700 milyon Avro araştırma bütçesi Daha yüksek, daha hızlı, daha ileri – dijital dünyanın sloganı budur. Topu sürekli takip etmeyen ve mümkünse bir ayağı…
-
#GeleceğinTrendleri: Geleceğin gıdası denizden gelecek
Geleceğin gıdası denizden gelecek: denizanası cipsleri, deniz hıyarı çorbası ve yeşil havyar Dünya nüfusu hızla artıyor, 2050 de dünyada yaklaşık 10 Milyar yaşaması bekleniyor. Aynı zamanda verimli topraklar, tatlı su ve gübre azalıyor.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Bilim ve Teknik, Fizik, Kimya, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Bakteriler, elektrikli araç akülerinden değerli metalleri ayırabilir
Bugün dünyada 1,4 milyardan fazla araba var ve bu sayı 2036’ya kadar iki katına çıkabilir. Tüm bu arabalar benzin veya dizel yakarsa, iklim sonuçları korkunç olacaktır. Elektrikli arabalar daha az hava kirleticisi yayar…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Matematik, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Geleceğin veri deposu Yapay DNA
Dünyadaki tüm veriler bir kahve tasında? – Yapay DNA ‘da depolanırsa bu mümkün olabilirdi Kalıtsal bilgiler, DNA moleküllerinde, herhangi bir başka depolama cihazında mümkün olandan çok daha uzun ömürlü ve daha yoğun kayıt…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Coğrafya, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Ağaçlandırma Avrupa’da kuraklığı azaltabilir
ETH Zürih’ten iklim araştırmacıları ilk kez Avrupa için gözlemsel verilerle ormanların yağmur oluşumunu desteklediğini gösterdi. Analizleri ayrıca, mevcut kullanılabilecek tarım arazileri ağaçlandırılırsa, Avrupa’daki yağış miktarının yüzde yediden fazla artabileceğini gösteriyor. Ormanların bölgesel iklimi…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Sağlık, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Kestane yaprakları antibiyotik bağışıklığınla mücadeleye yardımcı oluyor
Günümüzde çoğu tedavi yöntemi, bakterileri öldürmeye veya en azından büyümelerini engellemeye dayanmaktadır. Bu aynı zamanda bugün bilinen antibiyotikler için de geçerlidir. Bu şekilde sayısız insan hayatı kurtulmuştur. Ancak, ciddiye alınması gereken bir sorun…
-
İklim değişikliği: Ne yapmalıyız?
Ülkemiz için yapılması gerekenler. a) Türkiye özellikle İç Anadolu bölgesinde buğday üretiminde çok aşırı kayıp yaşıyor, ayrıca Marmara Bölgesi’ndeki kuraklık ayçiçeği üretimini olumsuz etkiliyor. Çevre mühendisi Evren Dindiren Dönmez; “Türkiye iklim krizinden ilk…
-
4 Eylül, Sivas Kongresinin ve CHP’nin Kuruluşunun 102. yıldönümü, Türkiye Cumhuriyetinin Bilim Dünyasındaki Büyük Kayıpları…
Bugün 4 Eylül Sivas kongresinin 102. yıldönümü Kongrenin en önemli kararı Anadolu ve Rumeli müdafaa-i hukuk derneklerinin birleştirilmesidir. Büyük önderimiz Cumhuriyet Halk Fırkasının kuruluş tarihi olarak 4 Eylül’ü işaret eder. Bu kongrede mandacılık…
-
#GeleceğinTrendleri: Avrupa 2050 den sonra sürdürülebilir tarımla beslenebilir
Yapay gübreler olmadan: Avrupa 2050 den sonra sürdürülebilir tarımla beslenebilir Azot bitki büyümesinde önemli bir rol oynuyor. Bu nedenle, mümkün olan en yüksek verimi sağlamak için yapay azotlu gübrelerin kullanımı tarımda gündemin bir…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Siyaset, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Almanya’da bir ilk – Thüringen Eyaleti, arızalı elektrikli cihazların onarımına para yardımı veriyor
Elektronik atık miktarı tüm dünyada artmaktadır. Çevre açısından bakıldığında, bu oldukça endişe vericidir. Çünkü cihazların çok azı gerçek anlamda geri dönüştürülmektedir. Bunların büyük bir kısmı atık yakma tesislerinde veya çöp depolarında son bulur.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim İklim, Bilim ve Teknik, Fizik, Güncel - Aktüalite, Kimya, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Havacılık – Yüzde 50 biyoyakıt bile uçakların iklim üzerindeki etkisini önemli ölçüde azaltıyor
Biyo-bazlı ve sentetik yakıtlar, hâlihazırda ham petrolden elde edilen kerosene olası alternatifler olarak kabul edilmektedir. Bu tür alternatif yakıtlar ile, uçaklardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltması ve böylece uçuşun CO2 dengesinin iyileştirmesi amaçlanıyor.…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 4/4
“Birleşmiş Milletler büyümeyi abartıyor” Viyana Bir Ekim akşamı Wolfgang Lutz, Avusturya Bilimler Akademisi’nin balo salonunda sahneye çıkıyor. Duvarlar: taşan sıva. Tavan: antik tanrılar dünyasının devasa bir tablosu. Işık: sıcak, kristal avizelerden yapılmıştır. Geçmişin…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 3/4
“Önce okul öldü, sonra köy” Güney Kore Kore Yarımadası’nın tam güneyinde, Tamjin Nehri’nin ağzında, Daegu köyünün iki katlı, parlak sarı boyalı ilkokulu duruyor. Binanın önündeki futbol sahası ıssız ve ceza alanlarında yabani otlar…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 1/4
Gelecekte, insanlığın sorunu aşırı nüfus değil nüfus azalması olabilir. Bastian Berbner’e göre, bu sadece hızla yaşlanmaya mağdur olan sanayileşmiş ülkeleri değil, aynı zamanda Afrika gibi dünyanın hala büyüyen bölgelerini de etkileyebilir. Nijerya Erkekler…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Çevre, Bilim Haberleri, Güncel - Aktüalite, Matematik, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: 7,7 Milyar İnsan… Önce okul öldü, sonra köy 2/4
On bir milyar – maksimum New York Midtown Manhattan’daki bir gökdelenin 19. katında, on iki bilim insanı insanlığın geleceğini öngörebilmek için çalışıyor. Patronları Frank Swiaczny, bir zamanlar Mannheimer Morgen (gazetesi) için fotoğrafçı olan…
- #GeleceğinTrendleri, Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Fizik, Kimya, Sağlık, Sosyoloji, Tartışma, Toplum
#GeleceğinTrendleri: Tıp – Bağışıklık sisteminin hedefe yönelik uyarılması sayesinde daha iyi aşılar mümkün mü?
Max Planck Kolloidler ve Arayüzler Enstitüsü’nden kurulmuş bir özel şirket, Cutanos GmbH, ciltteki bağışıklık hücrelerini özel hedeflere uygun olarak ayarlayabilmek için kullanılacak bir yöntem geliştirdi. Bu şekilde çeşitli enfeksiyon ve hastalıklarla hedefe yönelik…
