Edebiyat
-
İnsanın Gerçek Yurdu
“İki şey var ancak ölümle unutulurAnamızın yüzüyle şehrimizin yüzü”Nazım Hikmet İnsanın gerçek yurdu neresi sahi? Geçmişle gelecek arasındaki salıncağa kurulup bir güzel düşünmeli bunu. Ya da dünyanın kıyısında bir yerdeyken; başıboş, başıdüş şekilde;…
-
Hayri Bey
Kendi kendine konuşuyordu Hayri Bey. Yanında biri varmış gibi anlatıyordu içindekilerini. Öfkesi buharlaşsın diye başından şapkasını çıkarıp yelpaze yapmıştı. Benim yanlışım şuydu: Hanımla birlikte gitmemek. Şapkamı da almadığım için sıcak güneşin altında yürü…
-
Ayvalık Edebiyat Günleri
26 Mayıs -1 Haziran 2025 tarihleri arasında gerçekleşen Ayvalık Edebiyat Günleri şimdiye kadar katıldığım onca edebiyat etkinliği içinde en sıcağı, en içteniydi belki de. Orada bulunduğum 5 günlük süre içinde kalbim bir nehirden…
-
Unutma Yarışı – Ahmet Günbaş
“Unutma Yarışı”, Ahmet Günbaş’ın son kitabı.İlk sayfalarındaki öndeyişinden anlaşılacağı gibi, edebiyatın çeşitli alanlarında onlarca çalışması var. Yazmaya, 1973 yılında Demokrat İzmir Gazetesi’nin edebiyat ve sanat sayfasında, şiirle başlamış. 1976 Mart’ında Ali Rıza Ertan,…
-
O Son Görüşme / Öykü
Kış akşamı…Ankara caddeleri ıssız…Korona zamanları…Acayip bir rüzgâr…Üç gündür kontrollü yasak nedeniyle ayak değmediği için, üst üste yağan, yığılan kar, sıfırın altına düşen sıcaklıktan tozlaşmış. Tozlar, akşamüstü başlayan acayip rüzgârla oradan oraya savrulduğundan göz…
-
Hep O Şarkılar Geliyor Aklıma
Dostluğumuza, düşbağımıza, devrime, şarkılara, şiirlere sığınarak ona;“Ne ettun bana böyle uşağum, bir kanadumla gençluğuma uçacak oldum az kalsun, biriyle kopacak oldum kendumdan… Bi de kitap bitti da… Yok midur yenusi… Onda da çocukluğumuz…
-
Bir Çingene Masalı – Eşref Karadağ
Yazıma başlamadan önce sevgili Bahri Karaduman ağabeyimin kitabın arka kapak yazısını paylaşmak isterim: “Bir Çingene Masalı, herkesin herkesi sevdiği, soğukluğun, uzaklığın ortalarda olmadığı; aşkın da yoksulluğun da ortak olduğu güzel günlerden, toplumu derinden…
-
“Yaram Derine Düştü” Üzerine Ek Birkaç Şey
bir kuşa kaptırdımkalbimin bir ucunukuş uçtu gittiuzaklara / ta uzaklaraüstüne bomba yağan ülkelereşehirlerekasabalaraköyleretuhaf şeykalbimin bende kalan ucuylabir gökkuşağı kuruldu aramızdaoradaki çocuklarla Merhaba! Ben bu toprakların soyundanım. Dirence karışmışım gözelerde. Aşk gezer, şiir söylerim.…
-
Bir Hava Korsanının Anıları
Daha büyük bir güç Elde etme peşindeydi Che, Don Kişot’la buluşabilse. Yoksa kim tutabilirdi onu, kim… Koşarken imkansıza? İnsanı insan eden şey, ayrıcalıklı yanlarını başkalarının iyiliği için sunmasıdır. Baştan belirtmeliyim: Bu yazıyı karman…
-
Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) üzerine…
Yazının en başında belirtmek isterim, bu yazı öncelikle bir kitap yazısıdır. Başlığa bakarak sadece bugünlerde gündemde olan bir dizinin eleştirisi olarak kabul edilmemesini dilerim. En önemli yazılma nedeni kendisiyle dokuz kez televizyon programı…
-
Bir Kişi Ne Kadar Çalışmalı?
Sonunda korktuğum başıma geldi: İki yıldır kör topal geçtiğim fizik dersinden bir yıl bekleyeceğim. Üniversite sınavlarını da kazanmışken bu darbe yaşamımı altüst etti. Duruma en çok babam üzülecek. Evin en büyük çocuğu sıfatıyla…
-
Güdül Türk Kaya Yazıtları ve Gizemleri
“Türkiye’de Türk Kaya Yazıtlarından ilk örneğe 1998 yılında Datça’nın Betçe adlı Güneybatı kısmında ufak bir damgaya rastlamıştım. Ancak Türk Abecesiyle karşılaşmam yıllar önce yaşadığım Norveç’e uzanır. Bergen civarında bazı kalıntıları gezerken eski bir…
-
Müyesser
Üç çeyreği adımlamaya başladık ya, kaybettiğim bir şeyi ararken bir başka şeye rastlayıp aradığımı unutuyorum. Bu kez çok şeye rastladım. Yavaş yavaş buluşturacağım onları sizlerle.Meslektaşlarım, arkadaşlarım, şair/yazar dostlarım, yeni tanıdıklarım, eskiler, hepsi yazmamı…
-
Nazım Hikmet’in 123. Doğum Gününe “Dört Güvercin”
Nâzım Hikmet’in 123. Doğum Gününe “Dört Güvercin”Murat Türkeş, Türkiye Yazarlar Sendikası Çanakkale Temsilciliği Atilla Coşkun, “Nâzım Hikmet Davaları Üzerine Genel Bir Değerlendirme” adlı yazısında (1), Nâzım Hikmet ile ilgili saptayabildiği davaların sayısının 11…
-
Yaşarken ve Ölürken
Selim İleri’den kutsal bir manifesto:YAŞARKEN VE ÖLÜRKEN Bir taşra kasabası.Kapalı kadın yüzleri, ikiyüzlü ahlâk, okulda bakım değil şiddet gören, sınıflarda titreşen çocuklar… Baskı rejimi gibi bir kasaba yönetimi. Vicdanın hiç uğramadığı yer. Ben…
-
Hidayet Sayın – Toplu Oyunlar kitapları
Yaklaşık üç yıl önce Hidayet Sayın üzerine bir yazı yazmışım. Ancak bu yazım bir “Adalet” başlıklı deneme kitabı üzerineymiş. Gerçi bu kitabını tanıtırken tiyatro oyunları üzerine de birkaç söz etmişim. Yeniden anımsatma için…
-
Yapay Zekâ Şiir Yazabilir Mi
Bilenler bilir, bir zamanlar kitapla silah bir tutulurdu ülkemizde. Okumak, evde bulundurmak suç unsuruydu. Hele hele belli başlı kitaplar gizli örgüt üyeliği için gerekçe olarak gösterilirdi. Bilmem kaç yıldan başlardı cezası. Ne çok…
-
Kilitbahir
Tarih bilgisi, tarih bilinci; bu bilgi ve bilinci yapılır ve yaşanır gelecekle ilişkilendirebilmek daha çok duyumsama işi. Bilginizin, bilincinizin üstünden şekillenecek bir duyumsama işi… Dünya başkentlerinden İstanbul’un ve Kurtuluş Savaşı’na önsöz teşkil eden…
-
Bir Kez Daha: Yaşasın Edebiyat
Arif Damar’a bir etkinlik sırasında sormuştum: Şiirleriniz direniş şiirleri; karanlığa, kabalığa karşı bir başkaldırı adeta her biri. Siz korkmuyor musunuz? “Korkmak insanca bir şey. Ben korkmayanlardan korkarım. Ama insan adil bir dünya, özgürlükçü…
-
Güven Tunç – Ay Dilbere (*)
GÜVEN TUNÇ – AY DİLBERE (*) “Bir tarih sanki gözlerimin önünden akıp giden,Geçmiş günleriniz, iki, üç, beş oluşunuz, birkenOğullar, kızlar, yavrularınız, yaşadıklarınız.Aklıma bugünü hazırlamanız geliyor dünden” (**) Kasım 2024’te yeni bir kitapla çıktı…
-
Dilim Dilim Dilim
Görevli kişinin telefonda bildirdiğine göre, kadın Bonn’a geçecek, oradan Köln’e gelecekti. Acaba ona yardımcı olabilir miydim? Tabii, ne demek! Hem sen dolaylı da olsa bizim işimizle meşgul olacaksın, hem de biz seni bilmediğin…
-
Bir Aşkın Hüznü
Gün doğarken ufukta beliren kızıl çizgi, Leyla ve Mecnun’un aşkını hatırlatırdı bana. Gözlerimde büyüyen o kızıl, sevdanın en güzel, en acı rengiydi. İnsan ruhunu deşen bir aşk, nasıl olur da bu kadar kutsal,…
-
Hayatımızı Güzelleyen Dostlar/Kitaplar
Niye Ahmet Özer, niye Yalçın Duman? Anlatacağım! I Boşuna demedim ona Günümüz Türk Şiiri’nin Yunus’u diye! Ahmet ağabey bir Yunus adamdır. Karda kıştaysanız ısıtır sizi dostluğuyla. Uzaktaki yakınınız… Kendinizi zorda hissedin ve aklınıza…
-
Han Kang (Vejetaryen – Çocuk Geliyor)
2024 Nobel Edebiyat ödülü Koreli Yazar Han Kang’a verildiği zaman tanımadığım bir yazar olduğu için bir ölçüde sevindim. Yeni bir yazar belki de yeni bir yazınsal biçim tanıyacaktım. Birebir düşündüğüm gibi oldu. Yazarın…
-
Bayramdan Bayrama
Giriş: Heyecandan içim içimi yiyor. Gece boyunca, ninemin uyanmaması için kımıldanmadan yattım. Yaşlı kadıncağız, gene bayram öncesi aynı işkenceyi çekip çevresine de çektirdi. Kurban Bayramı’nda koyunlar gibi kınalanır, cılız gövdesini güçlükle taşıyan bacaklarıyla…
-
Şiirsiler
“Lodoslu kentin sokaklarındaYağarken kar umarsızcaBir gül koncasındaKanadı şiir” (S.15) Teması ne olursa olsun, bir şiir önce şiir olmalı. Ne yana çarparsa çarpsın şiire düşmeli söz. Bir şeyi anlatma, aktarma ve kanıtlama çabası şiirin…
-
Dostluk Üzerine Felsefi Bir Deneme: Pir Sultan’dan Nazım Hikmet’e, Aristoteles’ten Yunus Emre’ye, Adam Smith’ten Âşık Veysel’e – Prof. Dr. Doğan Göçmen
Unutmak kolaydır suçlamak kolaydırAslolan beslenip bir gül fidanı gibiYaşamın yapraklarıyla geçmişin toprağındanBir gün bile yitirmeden bulutlar içindeGüneşin yolunuGeleceğe güller sunmaktırGeleceğe güller sunmaktır.Şükrü Erbaş Bilmezler yaşamayanlar,Nasıl korku verir sessizlik insana;İnsan nasıl konuşur kendisiyle;Nasıl…
-
Türkiye, Artık Türklerin Vatanı Değil!
Önce yaşları 30’un altında olanlara “Türkçülüğün Babası” unvanı verilen şairimiz Ziya Gökalp‘i kısaca tanıtalım. 23 Mart 1878’de Diyarbakır’da doğdu. 25 Ekim 1924 yılında henüz 46 yaşındayken İstanbul’da öldü. Diyarbakır’da Askeri Ortaokul’da okudu. Sivil…
-
Limburg Hikâyeleri – Hamdi Topçu
Kitabımıza geçmeden önce Hamdi Topçu’dan söz edelim. Her şeyden önce öğretmen. 1950 yılında Yatağan’da doğmuş. Şahinler Köyü İlkokulu, Gönen İlköğretim Okulu ve Erzurum Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü’nü bitirdikten sonra Anadolu Üniversitesi’nde lisansını tamamlamış.…
-
Karanlığı Uzun Şiirlerindeki Anasoylu Yansımaların İnceleme Denemesi
Şiir bazen bir sığınaktır; kendi elleriyle yaptığı, kıymetli olduğunu hissettiği yegâne yerdir belki de şair için… Belki de bazen kıyıda yaşamanın bedeli ya da ödülüdür. Bir hak ediş halidir, dışarıya inat… Bir korunma…
-
İstanbul – İstanbul
– Alo, Ayten Hanım? Beni hatırladınız mı, Kısmet? Evet, öğretmen Cavit Bey’in eşiyle büyük mağazada alışveriş yaparken tanışmıştık. Neden aradığımı söyleyeyim: Eski tabirle, “bir maniniz yoksa” bugün öğleden sonra sizi ziyaret etmek isterdim……
-
Yaşasın Edebiyat
I Ali Ekber Ataş’ın “Edebiyatta büyük ustaların yokluğu; dilde terbiyesizliği, eleştiride ölçüsüzlüğü, dikbaşlılıkta hadsizliği getirdi vesselam…” sözü üzerine neler gelmedi ki aklıma, aklımdan kimler geçmedi ki… Bir film şeridi işte, geçmişten bugüne… Ataş’ın…
-
Anıları Sağarken
Senin adını ben seçtim, oğlum; anneni kandırdım, nüfus memuruyla savaştım. Babam da, onun babası da çocuklarına isim koydular, ama kavgasız, didişmesiz. Hoca çocuğunun adını kulağına okurken, babam kasıntıyla ellerini göğsünde kavuşturmuş, gözleri gururdan…
-
Enver Karagöz Şiir Yarışması
12 Eylül’le birlikte Artvin Öğretmen Okulu işkence hane haline getirildi ve çok sayıda insan orada işkence gördü. İşkence görenlerden biri de Enver Karagöz’dü. Karagöz şairdi, edebiyat öğretmeniydi. Bir daha güzel şiirler okumasın, yaptığı…
-
İlk Edebi Mektubum
Gecikmiş Bir Mektup Saygıdeğer Hayrettin Bey’e, Bu satırları yazarken, kaleminizden dökülen her kelimenin ağırlığını yüreğimde hissediyorum. Acının ve hüznün ince dokusuyla örülmüş yazılarınız, ruhumuzun derinliklerine uzanan bir yolculuk sunuyor. Satırlarınızda kaybedilmiş zamanın, yitirilen…
-
Yunus Emre, Modern Felsefe ve Kendin Olmak
Felsefe tarihinde bireyi özne kabul eden kendilik probleminin kaynakları eskilere dayansa da öncelikle modern bir problemdir. Bu problem ifadesini, en açık ve yoğunlaşmış bir şekilde René Descartes’ın “Düşünüyorum, o halde varım” önermesinde bulur.…
-
Açlık Var Mı?
Bir atasözü: “Aç köpek fırın deler.” Etrafa bakıyorum, duvarı delinmiş bir fırın göremiyorum! Bir atasözü daha: “Aç ayı oynamaz.” Bakıyorum, etrafta oynamayan ayı yok! İşte, bir atasözü daha: “Aç bırakma hırsız, çok söyleme…
-
Penceremden
Güneye bakıyor pencerem, çiçeklerle donanmış. Çoğunun adını bilmem. Karım da bilmez ama sevgiyle büyütüyor onları. Pencere benim, çiçekler onun. Sularken konuşur, tozlarını alırken okşar. Evin içi bahçeye döndü. Günün birinde kaldırıp hepsini atacağını…
-
Doğduğun Gün Kutlu Gündür… Olmasan Da Aramızda…
21 Temmuz 1936 & 21 Temmuz 2018 Daha önce de yazmıştım, 21 Temmuz 2010 son doğum günü. Sabah erkenden aradım ancak yalnızca; “Doğum günün kutlu…..” diyebildim…O nun da sesi titredi, kapandı telefon… Oysa…
-
Genç Bir Arkadaşa Mektup
Genç Bir Arkadaşa MektupGündem Arşivi Kurucusu İlkay’a… Kuşlara çekinmeden uçabilecekleri bir gökyüzü ısmarlayayım derken sana yazacağım mektubu biraz geciktirmişim. İhtiyarlığıma veya düşbazlığıma ver ve kusuruma bakma. Mektup dediğim de bir iç dökme işte.…
-
Benim Bilgilerim Kime Ait
Benim Bilgilerim Kime Ait Senaryo Bir güvenlik kamerasının gözünden bir süpermarket kasasını görüyoruz. Bir kadın müşteri kartını kasanın arkasındaki çalışana uzatıyor. Aynı anda garip bir uğultu duyuyoruz. Anlatıcı: Müşteri kartı mı kullanıyorsun? Kasiyer kartı…
-
Sardunya Kadınları
“Geçerdi pencereye akşamüstleri Pervazında boy boy sardunyalar, fesleğenler Köşe başında bir güzel kız…”Turgut UYAR Sardunya sever misiniz?Yıllar önceydi. Sevgili arkadaşım Sevinç Karagöz, “Sardunya kadınısın sen,” demişti. O güne dek hiç bilmediğim bir tanımlamaydı……
-
İlklerden Sonra
Bazı olaylar yeni bir hayatın ipuçlarıdır: Sokağa çıkmalar, baş tutmalar, itirazlar… Yılların birikmişliği var içlerinde. Eğer bunlar toplumsalsa toplumun, kişiselse kişilerin iç yolculuklarının sonucudurlar. Bir bakıma kendini arama, kendini bulma egzersizleri olarak da…
-
Kafeste
Anne kırkındaydı Almanya göçmenliğine başladığında. Mutsuz bir evlilik geçmişti başından. Beş yıl sonra ayrılınca babanın yanında kalan iki oğlunu bırakmıştı ardında. Boşandığında 22 yaşında olan şekerci Emin efendinin kızı Fazilet, mahkemenin ona verdiği…
-
Olay Yeri
Baskın gelen konukları Zeynep’le baş başa bırakarak evden çıktım. Sağ olsunlar özrümü kabul ettikleri için keyfim kaçmamıştı.Köyden kente inmek ne de olsa zaman alıyor. İşin içinde bir edebiyat etkinliğine katılmak olunca da yolda…
-
Gelince Bir Daha Sana At Kestaneleri Getireceğim
Sanki şu ağacın memesiyim, sağılınca ilk ağlayan ben oluyorum. İlk kırılan mermer benim, dağ yolunda unutulan ilk iklim benim. Gelince sana at kestaneleri getireceğim. Üstümde yağmurlu bir çocuğun burnu üşüyor şimdi. İki kent…
-
Onaltıya
Babam evde hiç söz etmemişti işten, Lâzı nerede, nasıl tanıdığından. Belki tanımıyordu da, bilen biri salık vermişti. Demokrat Partiliydi babam. Parti için her şeyini satıp savmıştı. En son dükkânı elden çıkaralı yıllar vardı.…
-
Benlik, Kibir ve Erdem
Kimseyle bir sorunum yok. Ne iktidar peşindeyim, ne ün peşinde… Birilerinin küçücük çıkarlarıyla ya da elde ettikleri kendince saltanatlarıyla oynayacakmışım gibi yersiz korkulara kapılmasın kimse. Haddime değil. Bu tip şeyleri beceremem ben. Beni…
-
Başkalarını Anlamak
Belki de insan bu eksikliğini giderdiğinde tamamlanacak ve kurtulacak yarımlığından. Ne çok işe yaramış olacak kitaplar o vakit; şiirler, öyküler, masallar, denemeler, romanlar… Kütüphaneler, gazeteler, dergiler… Ne çok işe yaramış olacak, sinemalar, tiyatrolar;…
-
Yolcu
I Tutarlı bir düşçüydüSözcüklere kazı yaparken kaç kez görmüştüm onu Yeni anlamlarına zorlarken onlarıKim eline su dökebilirdi onun imkansızı isteme konusunda, kimBaşka türlü dünyaya doğru boynunu uzatmak, kime yakışırdı ona yakıştığı kadar II…
