İnsan Kelime Dağarcığı Kadardır
Bir zamanlar, küçük bir köyde yaşayan Fidan, herkesin “İnsan kelime dağarcığı kadardır.” dediği bir sözle büyümüştü. Fidan, kelime hazinesini genişletmek için her fırsattan yararlanan bir insandı. Okumaya ve araştırmaya büyük bir ilgisi vardı, ancak köylerindeki kaynaklar sınırlıydı ve okul imkanları da kısıtlıydı.
Fidan’nın hayali, kelime dağarcığını zenginleştirerek dünyayı keşfetmek ve bilgiye ulaşmaktı. Fakat köydeki sınırlı kaynaklar, onun bu hayaline ulaşmasını engelliyordu. Bu durum Fidan’ı üzüyordu, ancak vazgeçmek yerine daha da azimli olmasını sağlıyordu.
Bir gün, köylerine büyük bir kütüphane bağışlandı. Bu kütüphane, Fidan’ın ilerlemesine ve gelişmesine bir millat oldu. Fidan, bu zengin kütüphane ile köyüne umut olmak için bir fırsata ulaştığını düşündü.
Fidan, tüm boş vaktini okumaya ayırdı. Okudukça bilmediği kelimelerin farkındalığına varıyor ve o bilmediği kelimelerin adını sözlükten açıklamaları ile yazdığı defterine anında notlarını ekliyordu.
Bilmediği kelimelerin açıklamalarını yazdığı defterine zamanla daha az not düşmeye başladı. Kelime dağarcığı hayli geliştiği sıralarda köyüne umut olmak için sorunlara kafa yormaya başladı.
Fidan’ın artık hafızası güçlü ve analitik düşünme becerisi hayli ilerlemişti. Fakat okuduğu kitapların farkındalığıyla, okumadığı ve dünyadaki tüm kitapları okuyamacağını bilerek değişik bir cehalet duygusu içinde hissediyordu.
Bir şey hakkında düşünürken, o şeyi merkez edip 360 derecelik bir ablukaya alarak, her açıdan hesaplamaya başlamıştı. Az kelime sayısıyla değil, çok kelime sayısıyla kafasında büyük modellemeler yapmaya başladı.
Fidan, okudukça bambaşka bir insana dönüşüyordu. Köy halkı, Fidan’ın bu değişimini, içinde olduğu ergenlik dönemine bağlıyordu.
Topluma ve doğaya daha duyarlı bir insan olup, herkesin parmakla gösterdiği bir bilgeye dönüştü. Saygılı ve mütevazı tavırlarıyla göz kamaştırmaya başladı.
Okumasını istemeyen, okumasına karşı çıkan ve bir kadının öğrenmesinden korkanlar da vardı. Fakat, Fidan okuduklarıyla fazla dikkat çekmesinin kendisine zarar vereceğini biliyordu. Köy halkına uyum göstermeye özen gösetermeye ve üzerine dikkat çekmemeye gayret ediyor; bazı zamanlar küçük sorularla insanların fikrini etkilemeyi başarıyordu. Bazı arkadaşlarına yeni öğrendiği kelimeleri öğretiyor ve yeni cümlelerde kullanmalarını sağlıyordu.
Fidan’ın yalnızlığı gün geçtikçe azalıyordu. Birçok arkadaşıyla beyin fırtınaları yapabiliyor, onlarla birlikte düşler kurabiliyordu. Çağımızın yenik düşen değerleri, köyde yeniden anlamlarını kazanıyordu.
Köydeki insanlar, Fidan’nın bilgiye olan açlığını ve isteğini fark ettikçe ona saygı duymaya başladılar. Fidan, sadece kendi kelime dağarcığını değil, diğer insanların da kelime hazinelerini genişletmek için çaba gösteriyordu. İnsanlar arasında bir kelime yarışması düzenledi ve köydeki herkesin katılımını teşvik etti.
Fidan’ın azmi ve tutkusu, köydeki insanları da etkiliyordu. Artık herkes, kelime hazinelerini genişletmek ve bilgiye ulaşmak için çaba göstermeye başlamıştı. Köydeki insanlar, Fidan’nın örnek olmasından ve onunla birlikte büyümekten ilham alıyorlardı.
Fidan’nın çabaları, köydeki eğitim olanaklarının geliştirilmesine ve kitaplarla dolu daha büyük bir kütüphanenin kurulmasına öncülük etti. Köydeki gençler, artık daha fazla kitaba ulaşabiliyor ve eğitimlerine devam edebiliyorlardı.
Gençler hayatı çözdü, köylerinde ekoklojik düzene değin her şey çok değişti. Üretimleri arttı, zenginleştikçe umutlarına daha çok yaklaşmaya başladılar.
Yıllar sonra ise köy halkı, medeni bir seviyede yaşamaya ulaştı.
Tüm bu olup bitenleri sevinerek izlediği sırada, Fidan’ın (okuma ve yazmayı öğrettiği) annesinin okuduğu gazetede ülkede artan şiddetin hüznüyle değişen çehresine gözleri takıldı, sonunda annesi “Şiddet, kelime dağarcığı eksikliğinden kaynaklanır.” dedi. Fidan’ın annesine değin herkes, gelişmeleri ve sonuçları anlıyor olmalıydı.
Hayatta kalmak için artık birlik olacaklar, birlikte düşünüp, ülke sorunlarının üstesinden gelmek için birlikte hareket edecekler.
***
Kelime dağarcığı, bir insanın iletişim becerilerini, düşünme yeteneğini ve bilişsel gelişimini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. İşte kelime dağarcığının insandaki etkilerinden bazıları:
- İletişim Becerileri: Kelime dağarcığı, dilin kullanılmasını ve iletişim kurmayı sağlar. Kelime bilgisi, daha zengin ve etkili bir şekilde düşüncelerimizi ifade etmemizi ve başkalarıyla daha iyi anlaşmamızı sağlar. Kelime dağarcığı zengin olan birisi, daha açık ve etkili bir şekilde konuşabilir, yazabilir ve dinleyicileri etkileyebilir.
- Düşünme ve Analiz Yeteneği: Kelime dağarcığı, düşünme süreçlerimizi etkiler. Zengin bir kelime hazinesine sahip olmak, düşünceleri daha ayrıntılı bir şekilde ifade etmemizi ve kavramları daha iyi analiz etmemizi sağlar. Kelime dağarcığı geniş olan birisi, farklı perspektifleri daha kolay anlayabilir ve daha karmaşık kavramları daha iyi kavrayabilir.
- Özgüven ve İfade Kabiliyeti: Kelime dağarcığı geniş olan birisi, kendini daha iyi ifade edebilir ve özgüvenle iletişim kurabilir. Kelimelerin doğru ve etkili bir şekilde kullanılması, insanların düşüncelerini ve duygularını başkalarına aktarmalarını sağlar. Bu da özgüveni artırır ve insanların daha etkili bir şekilde kendilerini ifade etmelerine yardımcı olur.
- Kültürel ve Entelektüel Zenginlik: Kelime dağarcığı, farklı konular hakkında bilgi edinmeyi ve anlamayı kolaylaştırır. Geniş bir kelime hazinesine sahip olan birisi, daha fazla kitap, makale, haber ve diğer kaynaklara erişebilir. Bu da kültürel ve entelektüel zenginliği artırır, insanların dünyayı daha iyi anlamalarına ve genel olarak daha bilgili bireyler olmalarına yardımcı olur.
- Okuma ve Öğrenme Becerileri: Kelime dağarcığı, okuma ve öğrenme becerilerini doğrudan etkiler. Kelime bilgisi geniş olan birisi, yazıları daha hızlı ve anlayarak okuyabilir. Aynı zamanda yeni kavramları ve bilgileri daha kolay öğrenebilir, çünkü kelime dağarcığı sayesinde kavramları daha iyi bağlantılandırabilir ve anlamlandırabilir.
- Yaratıcılık ve İfade Özgürlüğü: Kelime dağarcığı zengin olan birisi, daha yaratıcı bir şekilde düşünebilir ve ifade edebilir. Farklı kelimeleri kullanarak daha renkli ve canlı ifadeler oluşturabilir. Bu da insanların yaratıcı projelerde, sanatsal çalışmalarda veya edebi eserlerde daha başarılı olmalarını sağlar.
- İlişkilerin Güçlenmesi: İnsanlar arasındaki iletişimde kelime dağarcığı, anlayışı artırır ve duygusal bağları güçlendirir. Kelime bilgisi geniş olan birisi, karşısındaki kişinin duygularını daha iyi anlayabilir ve empati kurabilir. Bu da daha sağlıklı ve derin ilişkilerin kurulmasına yardımcı olur.
- Özsaygı ve Kendine Güven: Kelime dağarcığı zengin olan birisi, daha akıcı bir şekilde kendini ifade edebilir ve düşüncelerini başkalarına aktarabilir. Bu da özsaygıyı ve kendine güveni artırır. İnsanlar, kendi düşüncelerini ifade edebildiklerinde ve başkalarının anlayışını kazandıklarında daha mutlu ve tatmin olurlar.
- Zihinsel Esneklik: Kelime dağarcığı geniş olan birisi, farklı düşünce ve fikirleri daha kolay anlayabilir ve benimseyebilir. Bu da zihinsel esnekliği artırır, kişinin dar görüşlü olmaktan ziyade farklı perspektifleri değerlendirebilmesini sağlar.
- Yaşam Kalitesinin Artması: Kelime dağarcığı, insanların bilgiye ve dünyaya erişimini kolaylaştırır. Bilgiye daha açık olan birisi, yeni konuları keşfetmek, yeni deneyimler yaşamak ve farklı kültürleri anlamak için daha fazla fırsata sahiptir. Bu da yaşam kalitesinin artmasına ve kişinin kendini daha tatmin hissetmesine katkıda bulunur.
Kelime dağarcığı, bireyin düşünme, iletişim kurma, öğrenme ve kendini ifade etme yeteneklerini önemli ölçüde etkileyen bir unsurdur. Geniş bir kelime hazinesine sahip olmak, bireyin yaşamında birçok alanda faydalar sağlayarak kendini geliştirmesine ve daha başarılı olmasına yardımcı olur.
Sonuç olarak, Gündem Arşivi yazarlarının yazdığı yazdıları okumaya devam etmenizi öneriyorum. Çok farklı kategorilerde çok farklı konuların işlendiği bu toplum sitemizde, bilhassa toplumun gelişmesini ve toplumun haberdar olması gereken konuları işliyoruz. Kimi yazarlarımız olayların önünden yazarken, kimi yazarlarımız tarihten yapılan hatalarla günümüzde olmamız gerek noktaya işaret ediyorlar. En yeni bilim haberlerinden, sanat konulu başlıklara değin; aklınıza gelebilecek her konudan yazılarımızda değiniyoruz.
***
Okuduğumuzu Anlıyor Muyuz?
Günümüzde Türkçe dersi yasak! Okullarda dilbilgisi dersi işlenmiyor. Okul müfredatlarında Arapça dayatılıyor ki bu sorun, çocukların ana dillerinde gelişmelerine ve okuduklarını anlamakta güçlüğü arttrıyor. Okuduğunu anlamayan nesiller yetiştirilmeye çalışılıyor. Okumak ve anlamak ilişkisi nedensellik ve sonuç ilişkisidir de. Yalnız okumayı bilmek, anlamayı garantilemiyor(!) özetle.
Ön bilgiler, deneyimlerle bir gazetecinin (ya da bir yazarın) iletmiş olduğu bir bilgiyi, karmaşık bilişsel süreçler ve stratejilerin kullanımı hususlarına varıncaya değin, okuyanın anlama becerisi gelişmiş olmalıdır.
Okumak ve anlamak insanların hayatını değiştirir, bakış açıları genişler ya da dar kalır. Başarılı olmak için insanın ilk basamağı okumak ve anlamaktır.
Türkçemize sahip çıkalım ve kelime dağarcığımızı geliştirelim dileklerimle birlikte, Başöğretmenimiz Atatürk’ün sözleriyle yazımı tamamlıyorum:
“Türk milletinin dili Türkçedir. Türk Dili dünyada en güzel, en zengin ve kolay olabilecek bir dildir. Onun için her Türk, dilini çok sevip onu yükseltmek için çalışır. Bir de Türk Dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiği sonsuz felaketler içinde ahlakını, göreneklerini, anılarını, çıkarlarını kısacası; bugün kendisini millet yapan her niteliğinin, dili sayesinde korunduğunu görüyor. Türk Dili, Türk ulusunun yüreğidir, beynidir.”
Basit ve Kolay Farkı | Gündem Arşivi, Okuyan ve yazanlar için dağarcık (gundemarsivi.com)
Nasıl Bir Kitap Okuyucusuyuz?… | Gündem Arşivi, Okuyan ve yazanlar için dağarcık (gundemarsivi.com)
Evrimsel Fikirlerin Sohbeti | Gündem Arşivi, Okuyan ve yazanlar için dağarcık (gundemarsivi.com)
[İlkay]
Gündem Arşivi kurucusuyum, sitede editörlük dahilinde; yayın yönetmenliğini de ben yapıyorum.
