Şiir Vicdandır

İnsan, insanlıktan düşer yoksa!
Özgürlüğü; kaynağını,
Başkalarının yaşam hakkını
Ve doğa haklarını savunmaktan
Almıyorsa

“Şiiri ideolojinin tacizinden korumalı.” “Duyarsızlığımız hepimizi kötülerin suç ortağı yapıyor, farkında mısınız?” Bu iki cümle birbirinden farklı, birbirini tanımayan iki ayrı insana ait. Birinci cümle bir “şairin,” ikincisi de siyasi birinin. Kasten getirdim bu iki cümleyi bir araya. Vicdandan söz etmek için… Vicdanın kökleri derin, dallı budaklı, yapraklı çiçekli bir ağaç gibi somutlayabilmek için.

Yukarıdaki dizeleri de bu iki cümleye ayrı ayrı bakabilmek için yazmış olmalıyım. Bir tür yakını ve uzağı birlikte görme gözlüğüm olsun diye elimde… Derecesini bilmiyorum.

Günümüz şairlerinin pek çoğu, “şiirini ideolojinin tacizinden” koruyor maşallah. Yayınlanan edebiyat dergilerini ve çıkan şiir kitaplarını takip ediyorsanız bu acıklı ve aynı zamanda komik durumu görebilmeniz mümkün. Etliyle sütlüyle işi yok bu arkadaşların. Bunların şiiri; işini kaybeden, aç kalan, işsiz kalan, zamlardan belini doğrultamayan; geleceği, doğası elinden alınan; her şeyi ile sisteme teslim olması istenen insanın durumundan etkilenmiyor. Mefailün mefailün failün…

Şairsen, şiirle derdin varsa, yazılanların nitelikli şiirler olmadığını söylemek istiyorsan “şiiri ideolojinin tacizinden koruyalım” diyeceğine, “Şiir bilgisi edinmek, şiir yazmaktan daha kolay değildir” diyerek ön açarsın en fazla. Bunu söylemek de kolay değil. Haddini aşmamış olacaksın bunu söylerken de. En asgari bilgi düzeyin de şu olacak: Şiir vicdandır ve zülfü yâre dokunmadan edemez.

Edebiyat bir insan araştırması, onun bir disiplini olan şiir de öyle. “Şiiri ideolojinin tacizinden korumalı” diyen biri şiir yazıyor, ortalıkta şair olarak dolaşıyorsa ilk bilmesi gereken şey, şiirin konusunun her şey olduğudur. Ve yine bilmeli ki şiir özgürlüğünün ve özgünlüğünün peşindedir yalnızca. Önemli olan, yazılan bir metnin şiir olup olmadığıdır. Gündelik dilin içinde ama ondan kopmuş, bir üst dil, bir öte dil edinmiş olsun kendine yeter ki. Bir makalenin, bir öykünün anlattığı, açıkladığı şeylere ihtiyaç duymasın. Söyleyeceğini dizelerinin içinden duyursun.

Şiir özgürlükçü değilse, öte gerçeklere arka çıkmıyorsa, bilinenin ötesine geçmeyi göze almıyorsa, bir felsefeye yaslanmıyorsa, yaşanır bir dünya yaratımı ile işi yoksa, dille bir hesaplaşmaya girmemişse, dil içinde bir başka dil olmamışsa o şiir de değil.

Şiirin amacı insandır. Yolculuğu da insan, insanın duyarlıkları…

Bir kez daha vurgulamak gerekirse şiir vicdandır.

Hayrettin Geçkin

#GündemArşivi #HayrettinGeçkin #ŞiirNasılYazılır #ŞiirNedir #ŞiirinTanımı #ŞiirVicdandır #Vicdan #Edebiyat #Şair #Deneme