Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 2

Yapay Zekanın Artıları Ve Eksileri

SORU 2:     Merhaba DeepSeek
İnsanların ekseriyeti Yapay Zeka (YZ) uygulamalarına endişe, kaygı ve korku ile yaklaşıyorlar. İnsanların en büyük korkusu ise YZ’nın bir çok işyerini ve çalışanları istihdamını yok edeceğine inanıyor. YZ’yı deneyimleyenler ise bundan memnun olsalar bile  bir çok branşta iş akımını olağanüstü hızlandıracağına, ancak YZ’nın sunduğu tasarım ve çözümlerini aynı hızda hayata geçiremeyeceklerine inanıyorlar. İnsanlar YZ ile elde edilen  bir stratejiyi  uygulamakta zorlanmaktan veya herhangi ürünün prodüksiyonunu aynı hızda gerçekleştiremeyeceklerinden korkuyorlar.

Kendini bir insan yerine koyarak, YZ’nın artı ve eksilerini kısaca sıralayarak, YZ’den neden korkmak veya korkmamak gerektiğini ve YZ ile çalışmanın hangi değerleri sağladığını söyleyebilir misin?

DeepSeek Düşünceleri:
(Burada Deepseek Deep Think (R1) yöntemini kullanarak düşündüğü süreyi belirtiyor ve düşüncelerini teferruatlı olarak açıklıyor.)

Hmm, kullanıcı Yapay Zeka konusunda insanların endişelerini ve korkularını dile getirmiş. Özellikle işsizlik ve uygulama hızına yetişememe konuları öne çıkıyor. Öncelikle, bu endişeleri anladığımı belirtmem lazım. İnsanların teknolojik değişimlerden korkması tarih boyunca görülen bir durum. Sanayi Devrimi’nde de benzer kaygılar vardı. Belki bunu örnek verebilirim.

Artıları ve eksileri sıralamam isteniyor. Artılar arasında verimlilik, hata azaltma, yeni iş alanları oluşturma olabilir. Eksilerde ise işsizlik, etik sorunlar, bağımlılık riski var. Sonra neden korkulup korkulmaması gerektiğini açıklamam lazım. Korku için geçerli sebepler olabilir ama kontrol edilebilirse faydaları da var. YZ ile çalışmanın değerleri kısmında ise insan-YZ işbirliğinin önemini vurgulayabilirim. Belki eğitim ve adaptasyonun öneminden bahsetmeliyim.

Kullanıcı özellikle strateji uygulama ve üretim hızı konusunda endişeli. Bunlara çözüm olarak insanların yeteneklerini geliştirmesi ve YZ’nın bir araç olarak kullanılması gerektiğini söyleyebilirim. Ayrıca, tarihteki benzer değişimlerden örnekler verip insanlığın adapte olduğunu belirtebilirim. Son olarak, dengeli bir yaklaşımın önemini vurgulamalıyım. Hem riskleri kabul edip hem de fırsatları değerlendirmek gerektiğini anlatmalıyım.

---

Tabii ki, Yapay Zeka (YZ) konusundaki endişeleri ve fırsatları dengeli bir şekilde ele alarak, insan perspektifinden artıları, eksileri ve çözüm önerilerini paylaşayım:

YZ’nın Artıları

 

1. Verimlilik ve Hız:

• Tekrarlayan ve zaman alan işleri otomatize ederek insanların yaratıcılık veya stratejik düşünme gerektiren alanlara odaklanmasını sağlar.
• Örneğin, veri analizi, müşteri hizmetleri (chatbot’lar) veya lojistik planlama süreçlerini optimize eder.

2. Hata Oranını Azaltma:

• İnsan kaynaklı hataları (tıbbi teşhis, finansal hesaplamalar vb.) minimize edebilir.
• Yeni İş Alanları:
  YZ mühendisliği, veri etiği uzmanlığı, YZ eğitmenliği gibi yeni meslekler yaratır.

3. Küresel Sorunlara Çözüm:

• İklim modelleme, salgın takibi veya açlıkla mücadelede veriye dayalı çözümler sunar.

YZ’nın Eksileri

1. İş Kaybı Riskleri:

• Özellikle rutin işlerde (üretim hatları, ofis yönetimi) insanların yerini alabilir. Ancak bu, geçmişteki teknolojik devrimlerde de yaşanan bir süreçtir.

2. Etik ve Kontrol Sorunları:

• Önyargılı algoritmalar, veri gizliliği ihlalleri veya YZ’nın kötü niyetli kullanımı (derin sahtekârlık gibi) riskleri vardır.

3. Bağımlılık ve Beceri Kaybı:

• YZ’ya aşırı güven, insanların eleştirel düşünme veya temel becerilerini unutmasına yol açabilir.

Neden Korkmalı veya Korkmamalıyız?

• Korkmak İçin Geçerli Sebepler:
  • Düzensiz geçiş dönemleri (eğitim sisteminin adapte olamaması, sosyal güvenlik ağlarının eksikliği).
  • YZ’nın insan kontrolünden çıkma ihtimali (dar kapsamlı YZ’lar şimdilik bu riski taşımıyor, ancak gelecekteki AGI* tartışmalı).
• Korkmamak İçin Sebepler:
  • Tarihsel olarak teknoloji, net istihdam artışı sağladı (örneğin, internet 2,6 kat daha fazla iş yarattı).
  • YZ, insan yeteneklerini tamamlayıcı bir araç olarak kullanılabilir (örneğin, doktor + YZ teşhis sistemi).

YZ ile Çalışmanın Sağladığı Değerler

1. İnsan-YZ İşbirliği:
   • YZ, karmaşık verileri işlerken insanlar duygusal zeka, etik karar alma ve sosyal becerilerle katkı sağlar.
2. Demokratikleşen Bilgi ve Kaynaklar:
   • Küçük işletmeler bile YZ araçlarıyla rekabet edebilir (örneğin, pazarlama otomasyonu).
3. Yaşam Kalitesini Artırma:
   • Sağlık, eğitim ve çevre alanlarında daha hızlı ilerleme imkanı.

Sonuç: Denge ve Adaptasyon

YZ korkulacak bir “düşman” değil, yönetilmesi gereken bir araçtır. İşsizlik riskini azaltmak için eğitim sistemlerinin yenilenmesi (teknoloji okuryazarlığı, yaratıcılık odaklı programlar) ve sosyal politikalar (evrensel temel gelir gibi) kritiktir. YZ’nın sunduğu hıza yetişmek için insanların öğrenmeye açık ve esnek olması gerekiyor. Unutmayalım: Buharlı makine de korkutmuştu, ama bugün onun sayesinde uzaya roket gönderiyoruz.

*AGI (Artificial General Intelligence): İnsan seviyesinde genel zeka. Henüz mevcut değil.

 

*****

 

Evet sevgili okurlar, şimdi sıra sizde:

• DeepSeek’in yorumlarına katılıyor musunuz?
• İnsan ve İnsanlığın değerlendirmelerinde kendi düşüncelerinizi de bulabiliyor musunuz?
• Biz de kendi toplumumuza, kültürümüze ve/veya devletimize uygun ve uyumlu bir Yapay zeka geliştirmeli miyiz?
• Sizin Yorumlarınız nedir?

Yorumlarınızı ve düşüncelerinizi, Gündem Arşivi, Okuyan ve yazanlar için dağarcık sitemizde, X (Twitter), BlueSky, FaceBook ve Instagram da paylaşmanızı dilerim.

 

*NOT*

Bu sohbeti DeepSeek ile 25. Şubat 2025 te arada 4 saat ara dahil toplam 6 saatte gerçekleştirdim. Cevapların hepsini Yapay Zeka’nın verdiği şekilde buraya aktardım. Bu yazıda benim emeğim olan sadece üç soru oldu.

Bu sohbetin temeli olan
Bir Android ile Sohbet yazıma
ve bu sohbetin diğer bölümlerine
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 1
Bir Yapay Zeka Yorumu – Soru 3

üstteki bağlantılara tıklayarak ulaşabilirsiniz.

 

Nizamettin Karadaş