Felsefe
-
Türkçe Felsefesinin Kısa Tarihi
Türkiye’de, başka birçok toplumda 18. yüzyılın ortalarında aşılmaya başlayan temellendirilmemiş bir felsefe düşmanlığı olduğu gibi temellendirilmemiş bir de felsefe sevgisi vardır. İkisi de felsefenin yadsınmasına götürüyor. Biri bilerek ve isteyerek felsefe adına her…
-
Cotigo Ergo Sum
“Akıllı olmak da mühim değil. Önemli olan o aklı yerinde kullanmaktır.” Rene Descartes Lunaparkta eğlenen çocuklar gibi çarpıyor kalbim. Sanki ışıltılı töz uçuyor önümde. Hani dalgalı bir denizin kıyısında yürürken tuzlu su yapışır…
-
Arzunun Tükenişi
İçinde, taa ciğerine dek yapışmış upuzun bir baharat kervanıdır arzu. Her rengin değişik bir tonu, her kokunun farklı bir rahiyası… Yaşam, atılan her adımda biçem değiştirirken istençlerde tükenişe doğru hızla yol alır. Ötekini…
-
Arzunun Eylemselliği
“Eksikliğin olmadığı yerde arzu söz konusu değildir.”Lacan Ebenin ve Doktorun bizleri ana rahminden çekip-çıkarmasının ardından kordon bağımıza aldığımız ilk neşter darbesi ile başlayan bedensel kopuş, bir özgürlük muştusu değildi; gelecekteki yalnızlığı minicik avuçlarımızın…
-
Aklımı ve Ahlakımı Yitirdim
“Ancak her şeyini kaybettikten sonra canının istediğini yapmakta özgür olursun.“Chuck Palahnuik Ben (M. Faucault tanımıyla özne olarak okuyunuz.) çok erken yaşlarda aklımı ve ahlakımı yitirdim. Postmodernizmin atası Friedrich Nietzsche‘in önemli izdaşı James Joyce’nin…
-
Ayrılık Düğünü
Yaranı saklayacak başka yer bulmalısın. Gülüşlerinde söndürmelisin acını. Keskin bir bıçak gibi bak uzaklara. Çünkü uzaklara bakmak hep iyi geldi sana. Gitmediğin yerlerin, çıkmadığın adaların kokusunu sana ulaştıracak esintilere aralık bırakmayı unutma, pencereni…
-
Kafamdaki Buda
Öncelikle bu yazımı okumadan (bu yazımda temel bilgileri aktarmak istemediğim için anlatımda bütünlük sağlaması için oluşturduğum) sizler için ilettiğim ilk yazıma buradan ulaşabilirsiniz. Alıştığınız tanımlardan, hikayelerden veya ezber edindiğiniz şekillerden farklı bir anlatımla,…
-
Buddha ve Budizm Üzerine
“Budist literatürü muazzam bir hacme sahip. Dolayısıyla Budizm’in diğer tüm dini geleneklerden daha fazla kutsal kitabı olduğunu söylemenin uygun olduğunu düşünüyorum. Tüm bunları olağanüstü bir hafıza becerisiyle aktardılar. Hakkında yazılanlara rağmen, tarihi Buda…
-
Gott, Religion, Individuum, Freiheit
Gemss religiösen Ansätzen übermittelt Gott seine Anweisungen an die Erde durch auserwählte Personen, die er in einer herausragenden Position unter seinen Geschöpfen platziert hat. Diejenigen, die an die von ihm festgelegten, undiskutablen Regeln…
-
Tanrı, Din, Birey, Özgürlük
Dinsel yaklaşımlara göre Tanrı, yeryüzüne ileteceği yönergeleri kulları içinde seçkin konuma erdirdiği kişiler aracılığıyla bildirimde bulundururmuş. Onun çizdiği tartışmaya kapalı kurallara inananların, başka bir düşünce yapılanması kurgulaması, sorgulaması, ‘kutsal önermeleri’ irdelenmesi yasaklanmıştı! Dağınık…
-
Zaman
Efendim uzunca bir zamandır başka bir sosyal platformda geleneksel hale getirip doğum günlerimde dostlarıma ithafen yazdığım teşekkür yazısıdır ki sizlerde benim tanıdığım saygın kişiliklersiniz. O yüzden sizleri atlamak yakışık almazdı..Saygılarımla. Zaman Ben çirkinleşmiyorum…
-
Epistemoloji (Bilgibilim)
Bilindiği gibi John locke, Bilgi Felsefesi disiplininin kurucu babasıdır. İnsan neyi ne kadar bilir? Bilgi ne kadar öğrenilebilir? Yüzeysel düzeyde her eğitimli kişinin birçok konu üzerine öğrenilmiş epistemolojik yüklenimi vardır. Ama bu durum…
-
Spinoza Problemi
“Tarih gerçek olan kurgudur, kurgu gerçek olabilecek tarihtir”. Andre Gidé Birilerini ya da bir şeyleri kutsamaya inanıyorsanız veyahut seviyorsanız; Şeylerin doğaüstü saygınlığı hak ettiğini düşünüyorsanız Spinoza Problemi adlı kitabı okumayın zira kitap sizi…
-
Ahlaklı Olmak
Bir söyleşi sırasında dinleyicilerden biri sormuştu: “Ahlak nedir sizce?” Aklımda kaldığı kadarıyla ahlak bir özgürlük meselesidir diye başlamıştım söze. Ahlakı açıklamak yerine özgürlüğü açıklamıştım ilk önce. Kendi üzerimden bir örneklendireme yapmaktan da çekinmemiştim:…
-
Öteki Dünyadaki Filozoflar Neler Yapabilirler?
Cehennemde Miyiz? Cennet, huzur ve mutluluğun sonsuz kaynağıydı. İnsanlık tarihinde derin izler bırakmış olan büyük filozoflar, cennetin aydınlık diyarında buluşmuşlardı. Sokrates, Konfüçyüs, Spinoza, Simone de Beauvoir, Sappho ve daha birçok bilgelik dolu isim,…
-
Masamdaki Yokluk
Çok sevdiğim filozoflara elimdeki kahvem ile fincanımı kaldırdım. Bir bir masama geldiler. Jean-Paul Sartre, Friedrich Nietzsche ve Immanuel Kant kozmik bir buluşma için masama oturduklarını söylediler. Kahvelerini hazırlarken yokluk üzerine derin bir tartışma…
-
Yaşamanın Anlamı üzerine
Bütün insanlar doğaları gereği bilmek isterler. Bu sebeple insan nereden geldiğini, niçin yaşadığını bilmeli ve sorgulamalıdır. Zira “sorgulanmamış yaşam, yaşanmaya değer değildir.” Nitekim insanın en doğal ihtiyacı hakikati bilme ihtiyacıdır. Nedir hayatın anlamı?…
-
Beklenenler…
İnsanın gidebilme özgürlüğü olmalı bir de dönebilme… Gitmek eylemi kadar kolay olmalı, dönmek eylemi de… “Ait olmak” ne demek? Neden tek bir yerde kalmalı insan? Yörük atalarımın gezginci ayak izleri damarlarımda dolaşıyor. Kim…
-
Transhümanizm çağı: Üst İnsan mı oluyoruz?
İnsanlık tarihimiz, bugüne dek her türlü badireler atlatarak; önceleri hayatta kalma güdüsüyle daha sonra alet yaparak ve en sonunda doğaya hükmederek muhtelif yollardan geçip sürekli bir gelişme göstermiştir. Bu gelişme duracak gibi de…
-
KENDİLİĞİN TERAZİSİ
Eğer Tanrı olmasaydı, eğer kutsal denen bir şey olmasaydı; bizi günah işlediğimizde affedecek bir üst kurum da olmayacaktı. Böyle bir durumda da benlik, kendi kötülüğü ile yüzleşmek zorunda kalacaktı. İyilik veya kötülük, Tanrının…
-
Tanrı’nın Varlığının Kanıtları
Dünya denen cangıl, günümüzün teknoloji çağında giderek daha karmaşık daha içinden çıkılmaz ve belki de bu yönüyle daha yaşanmaz hale gelmeye başladı. Gelişen teknolojiyle birlikte dünya sürgününde insanın yalnızlığı ve çaresizliği, azalmak bir…
-
Kişisel Tanrı Tecrübem ve Tartışılabilir İlahi Adalet Düşüncesi
Din felsefesi (teoloji) ve kelam ilminin Tanrı ve Tanrı’nın varlığının ispatına yönelik getirdiği temel deliller, sübjektif de olsa yaptığı tanımlamalar, dinsel konularla amatör düzeyde de olsa ilgilenen pek çok kişinin malumudur.Bu delilleri tekrarlamak…
-
Değneğini Saklayanlar
Neyim var neyim yoksa, ancak borçlarımı karşıladılar. Eskidenmiş, baba yadigarı küçük topraklar ve kefen parası niyetine satılmayacak tapular. Hem ben neydim ki ve soyadım neydi ki ne olacaktım. Halktan gariban bir kadınım, şerefiyle…
-
Siyasetin Vampirleri
Siyaset gündelik hayatın kullanım dilinde daha çok olumsuzlanan bir faaliyettir. “Çok siyasetçisin” lafı kurnazlığa, “burası siyaset yapmanın yeri değil” lafı siyasetin düşük düzeyde bir çıkar alış-verişi olduğuna işaret etmek için kullanılır. Hâlbuki siyaset…
-
Düş Üstü
I Düş üstü yakaladım seni: Sincapların çoktan yatışmış öfkesinden, ırmakların sesinden, insanların neşesinden resimler yapıyordun. “Sıra; ağaçların, kuşların, böceklerin evinde” diye bağırıyordun fırçanı bulutlara daldırırken. Yağmalanma korkusu geçirmeyeli yıllar, yıllar olmuş bir kıyının…
-
Toplum Üzerine (2)
Toplum üzerine yazımda, tarihin tekerrür edemeyeceğini ifade etmiştim. İktisadi ilişkilerin oluşturduğu toplum yapısının ve yönetim kurumunun ortaya koydukları çevresinde, sarmalanan olaylara, bir daha, dikkat çekmek isterim. (Toplum Üzerine (1). yazımı okumayanlar buradan ulaşabilirler.)…
-
Toplum Üzerine (1)
Türkiye’de siyasi gündem hızla değişirken insanlar ve halk yaşanılan olayların benzerliğini tarihin tekerrürü olarak yorumlama eğilimindedir. İnsanların ve halkın düşünsel ve duygusal tecrübeleri, bugün ile ilişki kurarak benzerliği yakalamaktadır. Olayların şekli benzerliği, temel…
-
Richard David Precht hayvan etiği üzerine: Tamamen berbat sebepler
Hayvanlara yaptığımız şey ahlaki olarak haksız ve yanlış – filozofların çoğu bu sonuca varıyor. Siyaset neden daha fazlasını yapmıyor? Uzun zaman evvel politikacılar filozofları dinlerdi. Ve bu durumu da abartmamak lazımdır. Elbette, Aydınlanma…
-
Günler (1)
Hürriyet’in ne demek olduğunu anlayamayan berduş, zaaflarıyla ve arzularıyla hayata zincirlenmiş. Biz hür insanlarız, nasıl hür insanlar? Hürriyet nedir? İnsana cemiyet can verir. Hangi cemiyet? Fert ile kalabalık arasında her zaman tam bir…
-
Carl Schmitt’in “partizan teorisi” üzerine bir değerlendirme
İnsan yaşamı öz farkındalığını inşa etmek üzere tasarlanmıştır. Üyesi olduğu topluluklar içinde bu farkındalığını canı pahasına savunabilme dürtüsü içerisindedir. Ancak çoğu zaman sağduyulu olmanın verdiği kazanımları görmezlikten gelmeyerek, kendi farkındalığıyla çatışan düşüncelere eşlik…
-
Herkese Gittim, Bir Kendime Gelemedim…
Kendimle oturup şöyle adam akıllı konuşmayalı sanırım bir 35 yıl oldu. Eğer kendimle en başında konuşabilseydim, kendimi dinleseydim, kendime sorabilseydim eğer kendime sen ne yapıyorsun, ne yapmak istiyorsun diye. Kendimle konuşabilseydim 35 yıl…
- Bilim, Bilim Haberleri, Bilim ve Teknik, Deneme, Düşünceler Tarihi, Ekonomi, Felsefe, Güncel - Aktüalite, Kitaplar, Sanat, Sanat Tarihi, Siyaset, Sosyoloji, Tarih, Toplum
Küreselleşme, Postmodernizm ve Eğitim İlişkisi
İnsan doğası toplumsal yaşamın haritasını taşır. Her canlı türü gibi varlığını sürdürme gayreti içerisinde olan insan, diğer canlı türlerinden farklı olarak, aklın ayrıcalıklı doğasından faydalanır. Toplumsal haritanın kaynağını oluşturan bu akılsal yapı, özellikle…
- Bilim, Düşünceler Tarihi, Felsefe, Güncel - Aktüalite, Psikoloji, Sosyoloji, Tarih, Tartışma, Toplum
Kararlar: Özgür iradenin zorlukları
Eylemlerimizde gerçekten ne kadar özgürüz ve onlardan ne kadar sorumluyuz? Filozoflar zor bir soruya yanıtlar arıyor. Son zamanlarda sabahları yataktan geç kalkdınız mı? Elinizden gelmedi mi yoksa yeterince çabalamadınız mı? Ve dün gece…
-
Özgür Aşk – Almanların bakış açısı
Özgür aşk (İng. free love), 1870’lerde Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan bir hareketin talebidir ve kadınların ekonomik geçimlerini sağlamak amacı ile aşksız – evlilik şeklinde veya fahişe olarak – bir cinsel ilişkiye girme…
-
“Değer kaybından” söz etmek tamamen yanlıştır
Muhafazakâr, sol görüşlü, yeşil veya vatansever: Herkesin farklı, sadece kullandığı ve kendi koymadığı, değerleri vardır. Gerçekten doğru değerleriniz var mı? Ne kadar aptalca bir soru, elbette var. Hem de muhafazakâr, ilerici, sağ, sol,…
-
Bir Yorum Teşebbüsü
Geçmiş günlerde Twitter’de zincir olarak paylaştığım “Dışardaki Deliler” isimli bir yazı şu üç tümleç ile başlıyordu: “Hastalık ruhta başlayıp, vücuda sirayet eden bir isyandır.” der Peyami Safa. “Ruh sağlığı yerinde insan, sevebilen ve…
-
Hakikatin İklimi
hakikat ve gerçek arasındaki ilişki, doğru nedir, dilde detaylar,arapça ve Türkçe arasında kıyaslama, hediye konusunda fikir değişikliği,
-
Mutluluk Üzerine Düşlem
Güzel bir dünya için emek, zaman tüketirken kurgulamasını yapmadığımız sayrılı dönemin sert döngüsünde soluk alma olanağından yoksun kaldık. Kitle iletişim uzmanlarının değer olarak önerdiği dersi TV ekranlarından, sokak köşelerindeki asılarda (billboard) olağanüstü gösterişli,…
-
“Yeni“ dünyaya nasıl geliyor?
Prof. Dr. Richard David Precht: Filozof, “Son Söz” başlıklı köşesinde kendisini sosyal, politik veya ekonomik meselelere adar. Kaynak: Handelsblatt Magazin “Yeni“ dünyaya nasıl geliyor? Charles Darwin’in evrim teorisi her şeyden önce bir transfer…
-
Hayatı Yakala
“Sormak yok (bilinmesi günah), ne ulaşacağımız zamanı Düşünme; ne benim ne senin, ne de Babilli müneccimlerin resmini Leuconoe, daha, uzun yılları tarih gibi götürecek Jupiter, ya bu sonuncuydu ya da yeni bir kış…
-
Siyaset mi kirli Yalanlar mı, Yoksa İnsanlar mı?
Siyasetin neden kirli olduğunu yazmanın böyle 3 sayfalık bir makale ile anlatılamayacağının bilinciyle özet geçerek yazmak zorundayım. Vaktim olsa bu konu da kitap bile yazabilirim. Çok geniş bir tarihçeye girmeden ülkemizin son 25…
-
Felsefi Düşünceler: Bilim ve Hayal Gücünün Sınırları (3)
“Düşünce unsuru görevi gören fiziksel birimler, ‘isteyerek’ çoğaltılan az ya da çok net görüntülerdir ve birleştirilebilir. Geleneksel kelimeler veya işaretler bunun için ikinci aşamada zahmetli bir şekilde bulunması gerekiyor.” Albert Einstein Bu ne…
-
Felsefi Düşünceler: Bilim ve Hayal Gücünün Sınırları (2)
“Düşünce unsuru görevi gören fiziksel birimler, ‘isteyerek’ çoğaltılan az ya da çok net görüntülerdir ve birleştirilebilir. Geleneksel kelimeler veya işaretler bunun için ikinci aşamada zahmetli bir şekilde bulunması gerekiyor.” Albert Einstein Kelimeler çağrışımları,…
-
Felsefi Düşünceler: Bilim ve Hayal Gücünün Sınırları (1)
“Düşünce unsuru görevi gören fiziksel birimler, ‘isteyerek’ çoğaltılan az ya da çok net görüntülerdir ve birleştirilebilir. Geleneksel kelimeler veya işaretler bunun için ikinci aşamada zahmetli bir şekilde bulunması gerekiyor.” Albert Einstein Ortalama…
-
Platonizmde AşksİZM
Beyaz bir bayrak asar ve gemiden inmek için sevdiğimizin limanda şefkatli davetini bekleriz önce. Denizin dalgalarındaki o dengesizlikte, hayatta denge aranır. Dümensiz bir gemide her hangi bir limanı bulmak güçken, bir de sevdiğimizin;…
-
Immanuel Kant’ın Etik Anlayışı Üzerine Bir Çözümleme
Kant’ın etik anlayışı, insan yaşamının kendisinde var edebileceği bütün imkanların tespiti üzerine bir anlayış taşımaktadır. Kant “Pratik Aklın Eleştirisi” adlı eserinde, sahip olunan bu imkanlar içerisinden sadece üçüne dikkat çekerek derdini anlatma gayreti…
-
İnsanım, İnsanız, İnsanlar
Eksiltilmiş aklın en alışılmadık süreçlerini yaşayanlara selam olsun. Belirgin olabilecek şeylere ve onları karmaşıklaştıran alicenaplara merhaba. Kararsız kalabilmeyi, tercihlere tecavüz edebilmeyi yetenekleştirenlere sevgiler. Ve daha nicenize, en içten gelen uyuşukluğumla, bezmişliğimle kocaman bir…
-
Cehennemdeki Bir Barda Bardak Olma Korkusu…
Dikkatle okuyun, şöhretlerimi kazandığım ölümlerimden karalıyorum. Ne ezdiğim toprak, ne de üzerimde mavi bir gökyüzü var. Mavi gökyüzünü anlatanlara, her baktığımda taşmaya hazır bulutlar görüyorum. Titreyen dallar ve hışırdayan yaprakların dışında hiçbir şey…
-
-
KARANLIK mı? KADER mi?
Beklediğimiz istasyonda hayallere dalınca, treni kaçırdım. O son vagonun son penceresinde seni el sallarken gördüm. Gecenin karanlığı lokomotiflerin sesleri ile yarılırken çığlık çığlığa, biten gecenin ardından doğdu Güneş. Yeni treni bekleyip sana yetişmek…